Minder mestschade – meer grondgebonden melk!

Ik schrok me een hoedje toen ik afgelopen zaterdag hoorde dat Joop en Corine van Het Derde Erf zeven koeien moeten slachten.

De achtergrond is dat er veel te veel vee is in Nederland, en daardoor veel te veel mest. Dat is een belangrijk probleem voor drinkwater, voor overbemesting van rivieren en de Noordzee en voor de biodiversiteit. In principe ben ik voor een forse vermindering van vee in het land.

Vee hebben een belangrijke ecologische functie voor graslanden en biologische teelten. Natuurlijke mest gaat terug in het kringloop en voedt de gewassen. (Eigenlijk zouden we dat ook doen met onze uitwerpselen, maar dat is een ander verhaal…) Het probleem ontstaat als er veel te veel koeien zijn op een kleine oppervlakte.

Als we koeien en pinken en kalveren optellen en samenrekenen wordt het in “Grootvee-eenheden” (GVE). Op Het Derde Erf is het vandaag 39 GVE op 39 hectare. In lekentaal, ongeveer 1 koe per voetbalstadion. (1 hectare is 100x100m, iets groter dan een voetbalveld van 100x70m).

In Nederland zijn er helaas veel melkveehouders die veel koeien op een kleine oppervlakte houden. Het maximum is 3.8 GVE/hectare, en het langetermijndoel van het Ministerie van Economische Zaken is om dit terug te brengen naar 2.3 GVE/hectare. (van 4 naar 2 koeien per voetbalveld.) Dit is nog steeds twee keer zoveel als op Het Derde Erf.

Als we kijken wat onderzoekers vinden over een duurzame nutriëntenstroom komt het dichter bij 1-1.5 GVE/ha. Dit is eigenlijk waar we naartoe moeten met alle melkveehouders in Nederland, en Het Derde Erf is er al.

Hier is een kaart over de verdeleing in Nederland – waar domineren de grondloze koeien?

Aandeel van bedrijven met veel te veel koeien voor hun grond. (In Soest is het 25%.)

 

Dat zijn de feiten, nu komt de politiek.

Er was een flinke toename van melkvee vorig jaar, toen het “melkquotum” verviel, ondanks dat Nederland veel te veel mest al produceerde. Nu heeft het Ministerie van Economische Zaken besloten dat alle boeren terug moeten naar de hoeveelheid koeien dat ze hadden in 2015, ongeacht hoeveel grond ze hebben.

Joop en Corine hebben meer grond nu dan eerder, en blijven op 1 GVE/hectare. Ondanks dat zij het bijzonder duurzaam doen hebben zij nu een “bevel” gekregen om 7 van de 39 GVE weg te doen, terug naar de exacte hoeveelheid koeien van 2015.

Ik vind het zeer ongelukkig dat eruit wordt gegaan van de hoeveelheid koeien en niet de beschikbare oppervlakte. Minder koeien – zeker. Vooral van de overbevolkte megastallen!
Ontzie deze biologische grondgebonden boeren van deze maatregel!

Wij hebben een brief gestuurd aan de Staatssecretaris – misschien wilt u dat ook?

2017-06-28 Conceptbrief Staatssecretaris.docx

 

Wat je ook kan doen: Koop alleen biologische melk. Dan weet je zeker dat het niet uit een soja-mest-melkfabriek komt.

Share

Wij zijn net regenwormen

Iedereen die een moestuin heeft is superblij met regenwormen. Niemand klaagt erover dat er teveel regenwormen zou kunnen zijn in de wereld. Regenwormen zijn een soort superhelden, die hun eten omtoveren in bijzonder vruchtbare mest. Regenwormen helpen hun omgeving met activiteiten (tunnels maken, dood plantmateriaal eten, mest poepen) die de bodem verrijken.

Wij mensen kunnen net zo goed zijn als regenwormen voor onze omgeving, hoorde ik Joseph Simcox zeggen in een interview vandaag.

Wat een bijzondere kijk naar de problematiek rondom 9 miljard mensen op de aarde, dacht ik, vooral tegenover hoe de industriële landbouw het probleem presenteert. Toen bedacht ik me – het komt door de mentale concepten die we hebben van de school, bijvoorbeeld van plaatjes van voedsel-ketens:

Voedselketen met eenrichtingsverkeer (illustratie van LakeMichiganFoodWeb.wikisources.com)
Voedselketen met éénrichtingsverkeer (illustratie van LakeMichiganFoodWeb.wikisources.com)

Het zijn plaatjes waar pijlen één kant op gaan. Alles eindigt bij de mens (en de arend). Wij zetten traditioneel onszelf, mensen, bovenop de voedselpyramide. Soms voor landbouw: kunstmestfabriek -> graan -> varken -> mens

Dit soort plaatjes zijn vooral functioneel om “bio-accumulatie” van DDT en kwik te begrijpen, maar niet om het kringloop van nutriënten te beschrijven.

(Wij en de arends produceren net zoveel excrementen als de regenwormen.)

Een veel betere plaatje beneden (waar wij een mens kunnen zetten op de plaats van de zeehond).

Voedselweb in zee (van www.ecomare.nl) (eenrichtingsverkeer!)

Voedselweb in zee met nutriënten-kringloop (illustratie van www.ecomare.nl)

Een voorwaarde is natuurlijk dat wij, net als de regenwormen, in de buurt van waar we ons voedsel verbouwen excreëeren, zodat de kringloop kan sluiten.

Mens – in de kringloop of niet (illustratie van humanurehandbook.org)

Hier in Soest wordt ons rioolwater naar de verwerkingsstation richting Baarn gestuurd, waar het waterschap het verwerkt.

Volgens ons waterschap: “De hoeveelheid fosfaat in gebruikt water in Nederland is bijvoorbeeld ongeveer gelijk aan de totale kunstmestbehoefte.” (overigens vrij logisch, als we de kringloop sluiten…) Vervolgens zeggen ze te willen meewerken in de kringloop: “Zo kunnen bijvoorbeeld zakken met mestkorrels worden uitgedeeld, die de ‘eigen’ afvalwaterzuiveringsinstallatie zijn geproduceerd.”.

Ik heb al gemaild om te vragen wanneer ik een zak kan komen ophalen – wordt vervolgd…


 

Hallo Waterschap Vallei en Veluwe,

Ik las in uw visiedocument “Natuurlijk Ontwikkelen” dat wij als burgers/leveranciers ook binnenkort zakken mestkorrels kunnen ophalen.

p.18: “Zo kunnen bijvoorbeeld zakken met mestkorrels worden uitgedeeld, die de ‘eigen’ afvalwaterzuiveringsinstallatie zijn geproduceerd.”

Wanneer zou ik een zak mestkorrels kunnen komen ophalen?

Met vriendelijke groeten,

Goran Christiansson, Soest


Update 22 Feb 2016: Ik kreeg een vriendelijk mail terug met het verzoek om te bellen. Wim van Vilsteren vertelde dat de mensmestkorrels sinds kort uit de Amersfoortse rioolinstallatie stromen. Fosfaat wordt gekristalliseerd in de vorm van struviet, perfect voor planten. Helaas zit de huidige regelgeving/beleid in de weg en het is momenteel niet toegestaan om mensmestkorrels te gebruiken in Nederland. Daarom gaan ze allemaal naar Duitsland waar ze meer vooruitstrevend zijn. Tijd om te lobbyen voor beleidsverbetering?


 

Het is ook in principe mogelijk om de compostering thuis te doen, maar dat durven we nog niet aan in ons rijtjeshuis. Één die het wel durft is Nick Ritar in Australië, met een leuke TEDx talk.  Er is ook een entusiast in Nederland die het promoot – Fedde Jorritsma in Groningen – en hij geeft ook cursussen. Misschien dit jaar een cursus doen…

 

Share