Dit is het eerste interview in een serie over de voedsel-professionals in Soest. Met deze interviews wil EetbaarSoest meer inzicht geven in hoe en waar ons eten groeit, en wie de mensen zijn die ons kunnen voorzien van lekker en lokaal voedsel. We beginnen bij de (tot nu toe) enige biologische boerderij in Soest op een frisse vrijdag ochtend in februari.
“Diversiteit in de dieren – daar worden ze sterker van.”, zeggen Corine en Joop Wantenaar, boeren op Het Derde Erf, de enige biologische boerderij van Soest. “Er zit van alles erin, Holstein, Fries, Groninger blaarkop, MRIJ, Montbeliarde en de laatste jaren Fleckvieh, een goede dubbeldoel-ras. Ze zijn rustig en goed voor melk én vlees.” Corine en Joop werken met een eigen visie op de natuur; zo doen ze wat ze kunnen om de koeien de ruimte te geven om zo veel mogelijk koe te zijn. De koeien hebben veel plek en lopen rond met hun eigen horens erop (ze worden niet ont-hoornd zoals op veel melkveehouderijen).
Sinds bijna twintig jaar zijn ze biologisch aan het boeren, ondermeer gecertificeerd biologisch (Skal) en sinds 2002 biodynamisch (Demeter), met als belangrijkste voordeel een gezondere bodem en gezondere dieren, dankzij ondermeer het mineraalrijkere gras. Biologisch boeren betekent onder andere dat de graslanden waar de koeien grazen kunstmestvrij en bestrijdingsmiddelvrij zijn. Het is wel soms ingewikkeld met pachten van de overheid, waar éénjaarcontracten gebruikelijk zijn.
“De veertig koeien, plus twintig kalveren en pinken, lopen zoveel mogelijk buiten. De melkkoeien 8 tot 9 maanden minimaal 8 uur per dag. Aan het eind van de dag komen de koeien naar huis, waar ze sinds 2009 door de melkrobot gemolken worden op het moment dat ze daar behoefte aan hebben”, zegt Joop, en voegt toe: “Veertig koeien, dat is een goede grootte, we willen niet groter.” In plaats van meer koeien zijn ze bezig om zich te verbreden, door steeds nieuwe activiteiten toe te voegen aan de boerderij.
Hoeveel voedsel komt hier vandaan?
De hoofdproductie van het boerderij is de biologische melk, ongeveer 200.000 liter/jaar. Het klinkt heel veel, en het is genoeg voor ongeveer 2.000 doorsnee Nederlanders. Met de consumptiepatroon van vandaag zou ongeveer 4% van het Soester melk/zuivel-consumptie van Het Derde Erf kunnen komen. (Of om het anders te formuleren – we hebben ongeveer 25 boerderijen zoals deze om Soest te voorzien van zuivel.)
Het bedrijf van Joop en Corine heeft meerdere poten; behalve de melk verkopen ze vlees en eieren van hun honderd vrijlopende buitenkippen. Daarnaast heeft Corine een lichttherapiepraktijk en ze zorgen voor een aantal mensen met dagbesteding als erkende zorgboerderij.
Alsof dat niet genoeg is, werkt Joop samen met Gryt de Jong en Jos van Hofslot aan een groentepakkettuin. Achter op het erf vind je “Groentetuin Birkenhof”, een biologische CSA (Community Supported Agriculture). Dit betekent dat mensen deelnemer kunnen worden voor een vast bedrag en samen met de tuinder kiezen wat er geteeld gaat worden. De deelnemers zijn ook welkom om mee te helpen in de tuin en ze delen de oogst. (Stuur een mail aan Gryt de Jong als je interesse hebt. –Later in het jaar, hopen we op een aparte interview over Birkenhof.)
Joop is altijd bezig om meer te leren, van andere biologische boeren en tuinders, en van eigen onderzoeken om nieuwe ideeën uit te proberen. Dit jaar wordt een deel van de groentetuin omgebouwd met “permacultuur”-principes om te zien hoe goed dat werkt.
Hij heeft ook plannen om de kippen nog vrijer te laten lopen op het land, met een mobiel kippenhok. Joop heeft ook ideeën over agroforestry, waar koeien toegang hebben tot grasland én bosomgeving voor nog meer variatie in voedsel en microklimaat.
We kijken naar uit om terug te komen om te volgen hoe Het Derde Erf zich ontwikkelt in de komende jaren – een boerderij met meer dan melk!
Jij kunt ook melk drinken van de koeien van Het Derde Erf. Hierbij kan je kiezen tussen melk uit een pak of koop direct van de melktap op de boerderij. Neem een fles mee en tank: 1 euro voor 1 liter rauwe melk. Je kunt vaak ook eieren kopen. Donderdag-zaterdag is het café open in de schaapskooi voor een kopje koffie en gezonde taartpunt.
Fiets/rij langs op de Birkstraat 125, tussen Soest en Amersfoort.
Lees meer op www.HetDerdeErf.nl
Interview voor EetbaarSoest.nl – 2016-02-26 – Göran Christiansson
