Einde van de zomer – Hazelnotentijd!

Vandaag hebben we de hazelnotenstruiken in de voortuin geoogst. Afgelopen week hebben we gezien dat de eerste bolsters uit de struiken vallen. Dat is  een goed moment om alles uit de struiken te halen, voordat de kauwen en de muizen alles opsmikkelen.

We hebben hazelnotenboorderwurmpjes in ongeveer 10% van de noten en die gaan meteen op de composthoop. De mooie noten gaan in de droger overnacht, en dan gaan we kraken!

Mischien wordt het een pot zelfgemaakte nutella dit jaar!

Hazelnotenstruiken, ‘Webbs Cob’ (links) en ‘Hallsche Riesen’ (rechts) geplant in 2014. Dit jaar is zeer goed voor de ‘Webbs Cob’.
De bolsters hangen in clusters van 2-5 noten en hebben een lichte kleur.
De noten gaan overnacht in de droger, daan gaan we kraken!

Hazelnoten zijn een oeroude Europese voedsel. De oudste archeologische vondsten in Nederland zijn ongeveer 8000 jaar oud. In het loop van duizenden jaren hebben mensen de struiken met de grootste en mooiste noten geselecteerd. Deze worden verkocht met een ras-naam, bijvoorbeeld ‘Webbs Cob’. De geselecteerde noten zijn 2-10x groter dan de wilde hazelnoten, dus het is echt het geld waard om een selectieras te kopen, als je hazelaars in de tuin wilt, ook betaal je 10 euro in plaats van 5 euro per struik.

Share

Bezoek in Voedselbos Ketelbroek, mei 2018

Dit is het 100ste bericht op EetbaarSoest.nl, en om dat te vieren ging ik op bezoek bij Wouter van Eck – voedselbospionier en boer – in Groesbeek:

Wouter en een amerikaanse “pawpaw-fruit”-boom.

Voedselbos Ketelbroek is een bijzondere plek. Wouter en Pieter kochten in 2010 een maisakker van 2.4 ha, en plantte hem vol met bomen, klimmers, struiken en kruidachtige eetplanten uit de hele wereld.

Klik hier voor is een mooie video-interview met Wouter, en wat mooie shots van voedselbos Ketelbroek.

Voedselbossen zijn een manier om voedsel te produceren én de biodiversiteit enorm te versterken tegelijk. Emma Dijkgraaf en Jeroen Breidenbach hebben vorig jaar een grondige inventarisatie gedaan in voedselbos Ketelbroek en vergeleken met een Natuura2000-gebied in de buurt, en het was even soortrijk op de twee locaties. Lees een artikel over hun onderzoek hier.

Elke keer dat ik in Ketelbroek ben proef ik iets nieuws. Deze keer de nectaargevulde bloemtrossen van de robinia (Robinia pseudoacacia).

Bloemtrossen van de robinia eet je als de individuele bloemen nog bolvormig zijn. Happen als ware het een haring!

Wouter observeert veel en grijpt wenig in. Zo ontdekte hij dat het niet nodig is om frambozen te snoeien na het tweede jaar. (Ik heb tot nu toe altijd de fruitdragende tweedejaars stengels weggeknipt na de oogst. Waarschijnlijk onnodig…)

Frambozen geven fruit ook op derdejaars hout!

We konden ook genieten van de honingbessen:

Honingbessen. Heerlijk zoet en heel vroeg. Helaas een beetje moeilijk om te plukken.

Ik denk dat een voedselbos met honderden soorten een beetje te ingewikkeld is voor de gemiddelde boer. Maar een vereenvoudigd systeem met een tiental soorten kan zeker op korte termijn uitgerold worden op vrij grote schaal. Als we écht een verbetering willen van de biodiversiteit en de bodemkwaliteit zijn eetbomen, struiken en klimmers onze beste vrienden!

Share

EURAF – Agroforestry conference 2018 in Nijmegen

De Europese Agroforestry-conferentie was afgelopen week in Nijmegen. We waren met 250 onderzoekers, boeren en belanghebbenden om de laatste inzichten van het veld te delen. Agroforestry betekent dat je bomen gebruikt in een landbouwsysteem met meerdere functies. Bij voorbeeld walnoten in een koeienweiland (zoals de walnotensavanne op Het Derde Erf).

Er is nog geen goede nederlandse naam voor deze landbouwvormen – heb jij een voorstel wat we dit kunnen noemen? Agroforestry is ook enigzins misleidend omdat het niet altijd een “forest” is. Houtwallen vallen hier ook onder.

In Nederland worden bomen steeds minder gebruikt in het landschap, vooral omdat het meer EU-subsidie geeft en dat de boer meer mest kan spreiden als een bomensingel wordt gekapt. (Er was zelfs een vertegenwoordiger van de Europese Commissie die vertelde hoe agroforestry gestimuleerd zou kunnen worden in de nieuwe “Common Agricultural Policy”, maar dat het moeilijk blijft.)

Onderzoekers uit Wageningen UR zijn net begonnen met walnoten in rijenteelt!

 

Gelukkig zijn er enkele voorbeelden van agroforestry ook hier, onder andere een project van Wageningen UR in Lelystad.

Bomen in het landbouwsysteem kunnen een bijdrage leveren aan de biodiversiteit, koolstofvastlegging, bodemkwaliteit en waterhuishouding. De voornaamste nadeel is dat het meer kennis vraagt en dat het jaren duurt voordat je kan oogsten. Het wordt ook inderdaad niet altijd erkent als subsidiabele landbouw…

De wereldster Pablo Tittonell was ook even in Nederland en hij gaf een denderende presentatie met succesverhalen uit de hele wereld, vooral Zuid-Amerika en Afrika. Met meer groentebomen in plaats van eenjarige teelt wordt de weerbaarheid van de gezinnen versterkt.

Pablo liet ook een bijzondere grafiek zien over gezonde voeding en wat we globaal gezien produceren:

Pablo Tittonell, wereldberoemd onderzoeker in Agroforestry.
Hoeveel van de behoefte aan voedsel voor een gezond dieet voor iedereen op onze planeet.

We produceren veel te veel vlees. Te wenig noten. Te weinig fruit. (Ook te weinig melk, maar zeker niet in Nederland.)

In Soest worden alle 1500 hectare landbouwgronden (behalve 1 ha groentetuinen, en 0.5 ha walnoten) gebruikt voor vlees en zuivel en recreatie-paarden.

Ik denk dat het tijd is om meer fruit en noten te verbouwen!

Share

Clemenshof: Bomen geplant!

We hebben op 17 februari de hele boomgaard aangeplant met fruit-, noten- en groentebomen. Hier een paar foto’s van deze mooie dag, en helemaal beneden is er een overzicht van alle bomen, soorten en rassen.

In april gaan we ook bessen planten.

Als je mee wilt doen, laat het ons weten!

Erik en Wim plantten de meeste bomen. Hier een appel ‘Florina’.
Göran maakt een pad van houtsnippers.
Wim, Erik en Toon zorgen voor de mooie bladaarde van Van Dorresteijn.
Ook Sybren, Toon en Julius gaan aan de slag.
Vince is vooral aan het graven, bijna de hele dag.
En enorm tevreden als alles de grond in is!
Alle bomen staan erin en we hebben al voorbereid voor bessenstruiken met compostwallen.
Bomen en gekozen rassen.
Share

Klimaat-walnoten-savanne geopend!

De bomen zijn omheind om de koeien op afstand te houden de eerste tien jaar.

We hebben een halve hectare (5000m2) walnotensavanne aangeplant om de biodiversiteit te versterken, koolstof uit de lucht te halen en gezonde noten te telen. Dit is de eerste fase, en hopelijk kunnen we in november 2018 de volgende fase aanplanten.

We hebben 13 verschillende rassen aangeplant – goed voor de bestuiving.

A

We hebben de opening gvierd met walnotentaart
Donateur en boomplanter Flip
De zon brak door voor het officiële openingsmoment!

Liesbeth boort een gat voor een boompaal voor de omheining.
Vrienden kwamen langs om te helpen planten.

Dit is een samenwerking tussen IVN Eemland Duurzaamheidswerkgroep, platform EetbaarSoest en stichting Trees for Peace op het land van Het Derde Erf – familie Wantenaar. Dank aan alle genereuze donateurs en hardwerkende vrijwilligers!

Waar kunnen we de volgende savanne of boomgaard aanplanten?

Share

Klimaat-walnoten-savanne in aanplant

We zijn begonnen met het aanplant van de eerste kleine (5000 m2) klimaat-walnoten-savanne in Soest.

Startpunt voor de klimaat-walnoten-savanne
Liesbeth boort een gat voor een boompaal voor de omheining.

 

 

Wim zorgt ervoor dat alles strak staat.

 

De eerste walnotenboom zit erin!

 

Hier komen de koeien straks lopen,  dus we moeten de bomen beschermen, in ieder geval de eerste tien jaar, misschien langer.

Fruit- en notenbomen tussen de koeien zie je tegenwoordig niet zo vaak in Nederland. Het was vroeger veel meer populair, en je ziet het nog best veel in Oostenrijk en (voormalige) Oost-Duitsland. Daar noemen ze het “streuobst”.

Het is makkelijker om te maaien en met machines langs te kunnen rijden als er geen bomen in de weilanden staan.

De voordeel van bomen is dat ze:

  • vangen CO2 uit de lucht en pompen het in de grond
  • vangen nitraat en fosfaat, zodat het niet uitspoelt in het oppervlaktewater
  • geven ruimte en habitat voor insecten en vogels, zodat de biodiversiteit wordt versterkt
  • maken heerlijke, gezonde noten!

Dit is een samenwerking tussen IVN Eemland Duurzaamheidswerkgroep, platform EetbaarSoest en stichting Trees for Peace op het land van Het Derde Erf – familie Wantenaar. Dank aan alle genereuze donateurs!

Share

Gratis workshop – Hazelnoten – 18 november

Welkom op een gratis workshop over hazelnoten en hazelaars in Duurzaamheidscentrum de Veenweide.

Om 14 uur gaan we de Pluktuin in om een paar nieuwe hazelaars te planten, en een oude hazelaar snoeien.

We gaan kijken naar de verschillen tussen geselecteerde rassen en de wilde hazelaars, qua groei en vooral qua notengrootte.

Wilde hazelnoot (links) en selectie cultivar “Webb’s Prize Cob” (rechts).

 

Deze workshop is een samenwerking tussen EetbaarSoest en IVN Eemland Duurzaamheidsgroep. Gratis voor jong en oud. Laat graag weten of je komt op:

2015-03-19 22_11_59-Nieuw bericht toevoegen ‹ Eetbaar Soest — WordPress

Share

Gratis workshop Eetbare kastanjes – 21 oktober 2017

Welkom op een gratis workshop over (tamme) kastanjes in Duurzaamheidscentrum de Veenweide.

21 oktober, om 14 uur gaan we de Proeftuin bezoeken om de eetbare houtwallen te bekijken.

14h30 gaan we tamme kastanjes poffen en proeven. Daarna gaan we naar het bos (te fiets of met auto) om wat verse lekkernijen te rapen.

Hier een paar foto’s van de kastanjeseizoen 2016:

De bossen liggen vol lekkernijen…
De kastanjes vallen in de bolsters op de grond. Let op de stekels!

Deze workshop is een samenwerking tussen EetbaarSoest en IVN Eemland Duurzaamheidsgroep. Gratis voor jong en oud. Laat graag weten of je komt op:

2015-03-19 22_11_59-Nieuw bericht toevoegen ‹ Eetbaar Soest — WordPress

Share

Workshop 28 Januari – Eetbare Houtwal

We zijn van plan om een “eetbare houtwal” aan te planten in Soest. Het is een gemengde, lintvormige boomgaard, met fruit- en notenbomen, bessenstruiken en wellicht eetbare paddenstoelen.

Eetbare houtwal, volgens Mark Shepard, zoals hij heeft aangeplant op New Forest Farm, Wisconsin

We beginnen in De Veenweide, waar we eerst gaan kijken naar de amerikaanse strook (pecan noten en blauwe bessen), en de strook met groentebomen.

Dan gaan we (fietsen) naar de Jachthuislaan, waar we een weiland gaan bezoeken. Daar willen we langs de rand van het weiland een eetbare houtwal aanplanten.

Het idee is om op langere termijn meer eten te verbouwen op bomen in plaats van eenjarige gewassen. Dit versterkt de bodem en de biodiversiteit. Volgens het model van de “planetaire grenzen” is het zeer belangrijk om beter omgaan met de bodem. Eetbare houtwallen is één van meerdere manieren om dit mogelijk te maken. Het is een vrij nieuw concept, dus we gaan veel leren door dit te doen!

Hoeveel levert het op, qua oogst? Hoeveel neemt de biodiversiteit toe? Hoe werken ze samen, de verschillende planten?

Het is bijzonder interessant om te zien welke ecologische en planologische obstakels er zijn om meer fruit- en notenbomen in het landschap te krijgen.

 

Deze workshop is een samenwerking tussen EetbaarSoest en IVN Eemland Duurzaamheidsgroep. Gratis voor jong en oud. Laat graag weten of je komt op:

2015-03-19 22_11_59-Nieuw bericht toevoegen ‹ Eetbaar Soest — WordPress

Share

Echt kastanjetijd!

Eerst gepofte en gestoomde kastanjes proeven en de verschillende Castanea soorten bespreken.
Eerst gepofte en gestoomde kastanjes proeven en de verschillende Castanea soorten bespreken.

We hebben de kastanjeworkshop op 15 oktober voortreffelijk getroffen. Veel over de verschillende tamme kastanjes gesproken, verschillende bereidwijzen geproefd en we gingen met z’n allen naar de bossen zodat iedereen zelf kon rapen.

Iedere boom heeft haar eigen ritme, waardoor de kastanjes over een aantal weken rijpen en naar beneden vallen. Eerst die eene boom, dan de volgende… Eerst vallen de kastanjes, dan valt het blad. Daarom heb je maar een paar weken om de kastanjes te rapen, anders is het te laat en ze zijn bedekt met blad.

De kastanjes vallen in de bolsters op de grond. Let op de stekels!
De kastanjes vallen in de bolsters op de grond. Let op de stekels!

Er staan veel kastanjebomen in de bossen rond Cabrio en bij de Paltz, op weg naar Soesterberg.

Geniet van een lekkere wandeling in de bossen en veel pof-plezier!

Hier is de workshop handout: workshop-aardappelboom-tamme-kastanje-2016-10-15-v2

Hier is een instructiefilm hoe je makkelijk de kastanjes kan pellen van de legendarische kastanjekweker Phil Rutter:

 

Belankrijk: als je wilde tamme kastanjes plukt zijn de vruchten relatief klein en moeilijk te pellen. Als je een kastanjeboom van een geselecteerde ras koopt, krijg je grotere noten met lossere schil. Een goede kastanjeboom koop je bij De Smallekamp in Nunspeet, of dichterbij bij ’t Vaarderhoogt, dat kunnen ze voor je bestellen.

Kastanjeoogst!
Kastanjeoogst… Een kastanjeboom geeft tot 50kg kastanjes per jaar!

 

De bossen liggen vol lekkernijen...
De bossen liggen vol lekkernijen…
Share

Bijna kastanjetijd…

De tamme kastanjes zijn bijna klaar om te rapen. Kastanjes plukken we van de grond, als ze net van de bomen afvallen. Ze vallen af als ze rijp zijn, en het heeft geen zin om met takken te gooien om meer van de boom te krijgen, ook zien we dat soms… Het beste is om een paar keer per week langs te gaan om te rapen, zodat insekten, schimmels en andere dieren niet voor ons zijn.

Kastanje is een fantastische vrucht, vol energie en smaak, en qua voedingstoffen equivalent aan aardappels.

Maar hoe weet je dat het kastanjetijd is?

  1. Kijken in de bossen
    De eerste bolsters vallen eraf - hier een tamme kastanje bij de Bergjes in Soest - 27 september 2016.
    De eerste bolsters vallen eraf – hier een tamme kastanje bij de Bergjes in Soest – 27 september 2016.

    img_5400

  2. Google Trends – wanneer zoeken mensen op “kastanje”
    Google Trends kan laten zien wanneer mensen zoeken op "Kastanje" de laatste 5 jaren. Oktober...
    Google Trends kan laten zien wanneer mensen zoeken op het woord “kastanje” de laatste 5 jaren. Het is oktober, en dit jaar is het net begonnen!

     

  3. De paardekastanjes liggen al op de grond – dan is het tijd voor de “echte” kastanjes…
    In veel parken staan helaas paardekastanjebomen. Ze hebben wel mooi bloesem, maar de vruchten zijn niet voor ons eetbaar. Ze zijn ook vrij gevoelig voor ons klimaat. Daarom pleit ik voor alleen nieuwplant van eetbare kastanjes, en dan hebben we in de loop der jaren parken vol lekkernijen!

Op 15 oktober is de volgende workshop over Duurzaam Eten, deze keer met thema Tamme Kastanje – welkom!

Share

Toekomstboeren: Jan en Maarten op “Lekker Landgoed”

De zon breekt door en ik zet het lindeboompje in een kuil naast de gelderse roos in de heg. Marijke graaft nog een gat voor de volgende rozenbottel. We zijn een eetbare heg aan het aanplanten in de toekomstige voedselbos Haarzuilens – “Lekker Landgoed”.

Lindeboom zit er in!
Lindeboom zit er in!

Jan en Maarten zijn voedselbos-boeren. Ze zijn een ecologische boomgaard-ecosysteem aan het planten, met tientallen verschillende eetbare planten in een bijzonder patroon. Het grootste deel van het landgoed wordt beplant met gemengde fruitsalade-bomen, en op een paar heuvels staan clusters met notenbomen. Op de grond komen eetbare kruiden en bodembedekkers.

Het concept voedselbos is een model van een eco-systeem dat werkt als een bos waar de meeste planten iets eetbaars geven – fruit, noten, eetbaar blad of wortels. Door de relatief hoge diversiteit in planten is er veel minder risico op plagen dan in mono-cultuur-boomgaarden. Het is wel een kennis-intensief systeem, omdat elk soort haar eigen ritme volgt wat betreft beheer, oogst en verkoop.

Voedselbossen zijn vrij gewoon in de tropen, maar in Europa komt het weinig voor. (In de pre-historie waren de meest voorkomende bomen hazelaar en linde (met eetbaar blad), en de kleine populaties bronstijd-mensen hadden genoeg te eten zonder akkerbouw.)

Er is een groeiende groep enthousiaste mensen die de afgelopen twintig jaar steeds meer bostuinen en voedselbossen aanleggen ook in het gematigde klimaat van Europa en Noord-Amerika. Er komen steeds meer boeken met ervaringen en instructies voor het aanleggen van kleine en grote voedselbossen. In Nederland geeft Wouter van Eck cursussen en workshops in zijn eigen voedselbos “Ketelbroek” in Groesbeek, buiten Nijmegen. Er zijn nu een handvol grote en kleine voedselbossen, maar weinig die zo groot zijn als “Lekker Landgoed”, dat meer dan 50,000 m2 bevat (5 ha). Voor een boerderij is het tegenwoordig klein, maar voor een Nederlands voedselbos is het op dit moment uitzonderlijk groot.

Het is een vorm van landbouw dat de bodem verrijkt in plaats van verarmt. De meerjarige planten en bomen maken de grond elk jaar rijker in organisch materiaal – humus. Daardoor wordt regenwater beter opgevangen en watergedragen nutrienten beter gebruikt. De belangrijkste problemen van industrieel landbouw – overbemesting, erosie en bodemuitputting kunnen zelfs worden teruggedraaid. Een van de voedselbos-pioniers, Mark Shepard, heeft zijn boek hierover ook “Herstellende Landbouw” genoemd. Het is dus mogelijk om de natuur te verrijken en tegelijk ecologisch geteeld fruit te oogsten.

Toekomstboeren Jan en Maarten van "Lekker Landgoed"
Toekomstboeren Jan en Maarten van “Lekker Landgoed”

Jan: “We hebben een samenwerking met Natuurmonumenten, waar wij een deel van Landgoed Haarzuilens voor hun beheren en daar een voedselbos opbouwen. Vanaf volgend jaar kan je met een zelf-pluk-abonnement al komen bessen plukken.” Nog een paar jaar later kunnen we ook met het abonnement zelf walnoten, hazelnoten, pecan en kastanjes rapen in het najaar…

Jan en Maarten zijn allebei biologen en naast de fruit/noten/groente-productie doen ze kwantitatief onderzoek naar de ontwikkeling van het land. Op verschillende bestaande voedselbossen is het opgemerkt dat de diversiteit in beplanting zeer gunstig is voor verschillende insecten, vogels en kleine zoogdieren. Op “Lekker Landgoed” wordt de ontwikkeling nauwkeurig bijgehouden, zodat we over een paar jaar meer detailkennis hebben over de toename in ecologisch rijkdom.

Ik denk dat voedselbossen een zeer belangrijk onderdeel zijn van de voedselvoorziening van de toekomst, dankzij biodiversiteit, opvang van voedingsstoffen en de herstellende werking voor de bodem. Het is mogelijk om op kleine schaal te beginnen – in je tuin of met een “eetbare houtwal” langs een weiland, waarin hazelaar, linde, walnoot, vlier en braam elkaar afwisselen. Zo heb jij ook een voedselparadijs zonder te schoffelen…

Walnootboom op een heuveltje zodat de wortels meer ruimte krijgen.
De walnootboom komt op een heuveltje zodat de wortels meer ruimte krijgen.

Volg de ontwikkelingen op Facebook: Lekkerlandgoed

Lees meer over voedselbossen en eetbare bos-tuinen:

  • “Herstellende Landbouw”, Mark Shepard, 2014
  • “Creating a Forest Garden”, Martin Crawford, 2010
  • “Edible Forest Gardens”, Dave Jacke & Eric Toensmeier, 2005
  • “Forest Gardening”, Robert Hart, 1996
Share

Tamme kastanjeboom voor Gemeentehuis Soest

Van de week werd een mooie tamme kastanjeboom (Castanea sativa) geplant voor het gemeentehuis in Soest.

Mooi meerstammig kastanjeboom bij de oprit voor het gemeentehuis.
Mooi meerstammig kastanjeboom bij de oprit voor het gemeentehuis.

Kastanjebomen zijn fantastisch. Ze geven veel noten, die zeer rijk in zetmeel zijn, bijna als aardappelen. En ze kunnen heel lang leven. Er is zelfs een kastanjeboom bij de vulkaan Etna op Sicilie die meer dan 2000 jaar oud is en elk jaar noten geeft, zonder mest en gif…

We hopen dat deze kastanjeboom het net zo goed gaat doen!

Oudste bekende kastanjeboom ter wereld - meer dan 2000 jaar oud.
Oudste bekende kastanjeboom ter wereld – meer dan 2000 jaar oud.
Share

Meer weten over walnoten en hazelnoten?

Hier is een nieuw rapport uit Wageningen over notenteelt in Nederland.

[click op afbeelding voor de .pdf rapport]
[click op afbeelding voor de .pdf rapport]
De rapport focust op hazelnoot en walnoot – andere noten (zoals kastanje, pecan, hickory, amandel) worden overgeslagen. Ik vond de interviews met actieve notentelers heel interessant, omdat zij veel delen over hun eigen ervaringen en ideeën.

Share

Gratis Workshop – Wintersnoei – 19 december

De winter is een tijd voor bezinning en rust, en de meeste bomen gaan in een slaapstand.
Het is stil in de tuin.
Voor veel bomen is het ook een goede tijd om wat oude takken los te laten door wintersnoei, zodat ze met nog meer groeikracht terugkomen in de lente.

Appelboom eenvoudig snoeien (FruitABC van houtwal.be)
Appelboom eenvoudig snoeien (FruitABC van houtwal.be)

We gaan eerst de theorie en achtergrond van snoei bekijken: Waarom snoeien we eigenlijk? Wat doet het met de planten?
Daarna gaan we de tuin in om te oefenen op appelboom, linde en hazelaar.

Als je nooit een boom hebt gesnoeit, kan het een beetje eng voelen om een scherp tuinschaar in de schors te zetten. Daarom doen we het rustig aan en onder begeleiding om je zelfvertrouwen stukje bij beetje op te bouwen.

Kom ook knippen!

Aanmelden: info@eetbaarSoest.nl

Locatie: Duurzaamheidscentrum Veenweide, Vedelaarpad, Soest

Tijd: 14h00-15h30, zaterdag 19 december.

Meer lezen over alle soorten fruit en notenbomen en hoe je ze het best kunt snoeien: Houtwal.be

Share

Samen bomen planten (Oostwaard/Maarsen) 6 en 13 december

Op landgoed Oostwaard, in en bocht van de Vecht, gaan we de grootste voedselbos van Nederland aanplanten. Als je meer wil leren over voedselbossen, fruit- en notenbomen, of gewoon lekker wilt meewerken, kom mee.

We beginnen om 9:30, en gaan door tot 17 uur. Als je korter wilt komen is het ook goed. Het beste is om mee te doen in de ochtend met de introductie en uitleg.

Laat graag weten als je komt (VoedselbosOostwaard@gmail.com) zodat we lunch kunnen plannen.

Lees meer op: https://www.facebook.com/oostwaard/

Hier een paar foto’s van de eerste plantendag op 20 november. We hadden een fantastische dag met een leuke groep mensen.

Eerste plantendag hebben we de basisbomen gezet.
Op de eerste plantendag hebben we de basisbomen gezet die de hoofdstructuur aangeven.
Share

Herstellende Landbouw is mogelijk!

Deze week kwam Mark Shepard naar Nederland om workshops te geven over herstellende landbouw (restoration agriculture). Hij heeft de laatste twintig jaar een methode ontwikkeld waar hij als boer voedsel produceert en tergelijk de grond verbetert. Goran had de kans om een paar dagen mee te doen en te leren van deze inspirerende leermeester.

Zijn boek “Restoration Agriculture” is net vertaald in het nederlands: zie link naar bol.com.

 

Wouter van Eck en Mark Shepard - bomenboeren.
Wouter van Eck en Mark Shepard – allebei bomenboeren. Video te bekijken op www.akkernaarbos.nl

De workshop-reeks en conferentie met thema “Van akker naar bos” was georganiseerd door Louis Dolmans van Stichting Natuurakkers Doornik, samen met park Lingezegen. Tussen Arnhem en Nijmegen komt er een ecologisch park waar er volop mogelijkheden zijn om duurzame voedselproductie uit te werken.

Ik ben ervan overtuigd dat de Restoration Agriculture-methode een heel belangrijk onderdeel wordt van de toekomstige voedselvoorziening!

Ik hoop ook een keer naar Mark’s boerderij in Wisconsin (www.newforestfarm.net) te kunnen gaan om meer te zien hoe het in de praktijk werkt.

Goran en Mark tussen de workshops door.
Goran en Mark tussen de workshops door.
Share

Pecan-noten-bomen in de grond!

Eerste pecan-boom zit er in.
Eerste pecan-boom zit er in.

… nog even wachten op de eerste oogst.

Het was een zeer zachte zaterdag in november dat we de hugelbed afmaakten en de eerste pecan-noten-bomen hebben geplant.

De fruitbomen-weide met genummerde notenbomen.
De fruitbomen-weide met genummerde notenbomen.

De genummerde bomen zijn: 1. Hican ‘Vernon’, Pecans: 2. ‘Major’, 3. ’Kanza’, 4. ‘Snaps’, 5. ‘Colby’, 6. ’Busseron’.

De bomen ertussen zijn witte els – om beschutting en stikstof te geven aan de notenbomen. De elzen worden gekapt over een jaar of vier.

Hugelbed met notenbomen.
Hugelbed met notenbomen.
Share

Gratis workshop 7 november – “Hugelbed” en Amerikaanse noten

Workshop in Duurzaamheidscentrum de Veenweide – 7 november 14-16.

De bladeren vallen van de bomen en het is boom-herplant-tijd. Zodra de bomen in hun winterslaap gaan is het de beste tijd om bomen te verplaatsen. Ze hebben veel energie opgeslagen in de wortels en kunnen goed aansterken voor de vorst.

We gaan de hugelbed (zie vorige workshop) afmaken en een zestal Amerikaanse notenbomen planten.

Pecan, hickory en de hybride form hican – we kennen ze vooral van de Amerikaanse luxe-ijsjes van Ben&Jerry. Ze groeien inheems in Noord Amerika, pecan bijna tot de grens met Canada, en hickory vertoeft nog een stuk noordelijker. De natuurlijk voorkomende hybride hican (hickory-pecan) in het grensgebied.

De noten zijn in de Carya-familie: Carya illioniensis (pecan) en Carya ovata (hickory).

De notenbomen lijken goed te groeien ook in het nederlandse klimaat – er staan een aantal in Voedselbos Ketelbroek, net buiten Nijmegen.

Om een goede start te geven aan notenbomen wordt soms “hulpbomen” naast geplant, zie foto beneden. Het is moeilijk te zien, maar er staat een notenboom tussen twee elzen. Die geven stikstof aan de notenboom en geven bescherming de eerste 10-15 jaar, totdat de notenboom een stevige basis heeft gelegd.

Notenboom (smal) tussen twee elzen.
Notenboom (smal) tussen twee elzen.
Share

Kastanjeseizoen!

Tamme kastanjes, gepoft in de oven, geeft een heerlijk herfstsfeer in huis! Gelukkig groeit er in Soest best wel veel tamme kastanjebomen (Castanea sativa) verspreid over ons dorp en de bossen omheen.

IMG_3086

Kastanjebomen bij Chalonhof. Nu rijp!
Kastanjebomen bij Chalonhof. Nu rijp!

Pluktips:

  • Pluk van de grond. De noten vallen naar beneden als ze eetrijp zijn.
  • De eerste week komen “lege” bolsters. Als de noten heel klein zijn – kom volgende week terug.
  • Handschoenen aan om de bolsters te plukken ende noten uit te pulken.
  • Harde wind in de nacht? – Loop langs in de ochtend!

Kooktips:

  • Insnijden in het bruine schil, 10-15 mm
  • Roosteren in de oven, 200 graden, 10 minuten ongeveer. Proef om te kijken of de smaak goed is, misschien moeten ze iets langer.

We hebben een aantal van de tamme kastanjebomen in Soest op de kaart gezet voor iedereen te plukken:
http://plukdestad.nl/kaart.html

2015-10-14 21-47-58_kastanjekaart

Tamme kastanje op Korte Bergstraat
Tamme kastanje op Korte Bergstraat
Share

Geslaagde workshop – Noten

We hebben vandaag de workshop gegeven over notenbomen – een zeer belangrijke component in je eetbare tuin. We hebben gekeken naar geënte walnoot en kastanjebomen van kweker “De Smallekamp” in Nunspeet.

We hebben ook gekeken naar het verschil tussen wilde hazelnoten en geselecteerde productierassen.

Wilde hazelnoot (links) en selectie cultivar "Webb's Prize Cob" (rechts).
Wilde hazelnoot (links) en selectie cultivar “Webb’s Prize Cob” (rechts).

Als afronding hebben we een hazelstruik van de productieras “Cosford” in het sprookjesbos van de Veenweide geplant. Er staan veel wilde hazelaars omheen, wat goed is voor de bestuiving.

Hazelaar geplant - lekkere hazelnoten vanaf najaar 2016.
Hazelaar geplant – lekkere hazelnoten vanaf najaar 2016.
Share

Gratis workshop 12 September – Noten!

Noten zijn lekker en gezond. Biologisch geteelde noten uit eigen bodem is het lekkerste wat er is. Noten zijn ook een goed alternatief voor vlees in veel gerechten en vele malen duurzamer.

Notenbomen zijn er in alle soorten en maten, van de kleine hazelaar struiken tot de magnifieke tamme kastanjebomen die hoog uitsteken boven larix en berk.

De meest veredelde noot is de walnoot, waarvan er rassen zijn die klein zijn als een patioboom, andere worden meer dan dertig meter hoog, en net zo breed. (Wist u dat de hoogste walnootboom ter wereld in Nederland staat – in Geldermalsen, 35m hoog.)

We gaan kijken naar het verschil tussen “zaailingen” en “geselecteerde rassen” – wat betreft productievolume en smaak en vorm van de noot. We kijken naar de verschillende vermeerderingsmethode’s.

Er zijn ook amerikaanse notensoorten die het goed doet hier – hickory, noordelijke pecan-rassen en hybrides (“hican”). Net zo ingeburgerd als de oorspronkelijk amerikaanse tomaat is kan de hickory ook een keer worden!

Geselecteerde walnotenras, geënt op een onderstam.
Geselecteerde walnotenras, geënt op een onderstam.

Daarna trekken we de handschoenen aan en we gaan een paar notenstruiken planten in de sprookjestuin van de Veenweide. We zien welk plek de beste is voor een goede notenoogst vanaf volgend najaar.

Na afloop ben je goed uitgerust om een productieve notenboom te kiezen voor je eigen tuin! November is de beste tijd om een notenboom te planten, dus je hebt even tijd om de juiste plek uit te zoeken.

Aanmelden op: info@eetbaarSoest.nl

Share

Bomen in Houten

Fruitbomen en struiken van arborealis.nl
Fruitbomen en struiken van arborealis.nl

Op zondag waren wij in park Makeblijde in Houten om bomen te planten. We hebben met z’n allen 230 bomen en struiken geplanteerd! Er komt een heuse voedselbos, waar iedereen langs mag komen om fruit en bessen te eten.

Het was heel leuk en we kregen heel lekkere soep.

Share