Welkom op een gratis workshop over jam koken. In het begin van de zomer zijn er enkele bessen al klaar om verwerkt te worden – framboos, aardbei en zwarte bes.
We gaan eerst plukken, en dan jam koken van wat we hebben gevonden. Als je een glazen pot meeneemt krijg je verse jam mee naar huis.
Deze workshop is een samenwerking tussen EetbaarSoest en IVN Eemland Duurzaamheidsgroep. Gratis voor jong en oud. Laat graag weten of je komt op:
Vandaag hebben we twee mooie pruimenbomen geplant in park Honsbergen in Soest. Het zijn halfstambomen van de rassen ‘Washington’ en ‘Jubileum’. Vanaf zomer 2020 ben je welkom om langs te komen om te proeven of je deze bijzondere pruimen lekker vindt!
Welkom op een gratis workshop over wintersnoei en bessenstruiken stekken in Duurzaamheidscentrum de Veenweide.
Om 15 uur gaan we de Proeftuin bezoeken om de fruitbomen en struiken te bekijken.
De fruitbomen die er staan zijn appel, pruim en een verborgde peer. We gaan eerst de principes van het snoeien bespreken en dan aan de slag met de tuinschaar. De bomen zijn jong en er is niet zo veel te doen, maar kan toch verhelderend zijn om voor te bereiden op je eigen boom.
We gaan ook de leilinde snoeien, zodat er veel vers lekker blad volgend jaar komt!
Daarna gaan we bessenstruiken vermeerderen middels stekken. Alle deelnemers die willen krijgen een (toekomstige) bessenstruik mee naar huis!
Lees meer over stekken en de beste tijd in het jaar om te stekken op Houtwal.be.
Deze workshop is een samenwerking tussen EetbaarSoest en IVN Eemland Duurzaamheidsgroep. Gratis voor jong en oud. Laat graag weten of je komt op:
We gaan vier verschillende gefermenteerde dranken proeven en zelf maken.
Wilde gisten doen het werk voor ons, en we kunnen zo onze darmfauna bijvullen. De gisten en lactobacilli in de kombucha werken samen om voedingstoffen te ontwikkelen voor onze gezondheid.
Gefermenteerde friszure dranken zijn de startpunt van elk wijn, maar zover gaan we niet deze keer.
We hebben ook lokaal bier gebrouwen van biologische speltgraan van Het Derde Erf:
Deze workshop is een samenwerking tussen EetbaarSoest en IVN Eemland Duurzaamheidsgroep. Gratis voor jong en oud. Laat graag weten of je komt op:
Groot dank aan “Fonds voor Soest” en Sjef voor de gulle donaties. Dankzij jullie steun hebben we mooie bomen van de beste kwekers van het land kunnen halen!
Welkom op Duurzaamheidscentrum de Veenweide op de Burendag.
Wij hebben een open middag in de pluktuin, met o.a. herfstframbozen proeverij en de mogelijkheid om een aardbeienplant mee te nemen naar huis.
Het is ook composttijd. De zomercompost is rijp om uit te rijden met een kruiwagen naar de fruitbomen en de bessenstruiken. Als je wilt meedoen met compost uitrijden – neem graag handschoenen mee!
Deze activiteit wordt georganiseerd door EetbaarSoest en IVN Eemland Duurzaamheidsgroep. Gratis voor jong en oud. Er zijn meer leuke activiteiten in en om de Veenweide deze middag.
De Pluktuin op de Veenweide is een klein bessenparadijs. Nu in juli hangen de bramen zoetrijp en de japanse wijnbessen gloeien rood op de takken.
Zaterdag 14 juli is er een gratis workshop over zomerbessen – welke zijn er en hoe kies ik een goede bessenstruik voor mijn eigen tuin? We gaan ook een beetje kijken naar het vermeerderen van verschillende soorten, maar we maken geen stekken deze keer.
Wij zoeken nog stekkies van: Goji, guomi, honingbes en de selectierassen van de duindoorn. Als je die hebt en een stekkie kan doneren zijn we eeuwig dankbaar!
Misschien kunnen we een paar nieuwe naamborden ook opzetten.
Deze workshop is een samenwerking tussen EetbaarSoest en IVN Eemland Duurzaamheidsgroep. Gratis voor jong en oud. Laat graag weten of je komt op:
Dit is het 100ste bericht op EetbaarSoest.nl, en om dat te vieren ging ik op bezoek bij Wouter van Eck – voedselbospionier en boer – in Groesbeek:
Voedselbos Ketelbroek is een bijzondere plek. Wouter en Pieter kochten in 2010 een maisakker van 2.4 ha, en plantte hem vol met bomen, klimmers, struiken en kruidachtige eetplanten uit de hele wereld.
Voedselbossen zijn een manier om voedsel te produceren én de biodiversiteit enorm te versterken tegelijk. Emma Dijkgraaf en Jeroen Breidenbach hebben vorig jaar een grondige inventarisatie gedaan in voedselbos Ketelbroek en vergeleken met een Natuura2000-gebied in de buurt, en het was even soortrijk op de twee locaties. Lees een artikel over hun onderzoek hier.
Elke keer dat ik in Ketelbroek ben proef ik iets nieuws. Deze keer de nectaargevulde bloemtrossen van de robinia (Robinia pseudoacacia).
Wouter observeert veel en grijpt wenig in. Zo ontdekte hij dat het niet nodig is om frambozen te snoeien na het tweede jaar. (Ik heb tot nu toe altijd de fruitdragende tweedejaars stengels weggeknipt na de oogst. Waarschijnlijk onnodig…)
We konden ook genieten van de honingbessen:
Ik denk dat een voedselbos met honderden soorten een beetje te ingewikkeld is voor de gemiddelde boer. Maar een vereenvoudigd systeem met een tiental soorten kan zeker op korte termijn uitgerold worden op vrij grote schaal. Als we écht een verbetering willen van de biodiversiteit en de bodemkwaliteit zijn eetbomen, struiken en klimmers onze beste vrienden!
De Europese Agroforestry-conferentie was afgelopen week in Nijmegen. We waren met 250 onderzoekers, boeren en belanghebbenden om de laatste inzichten van het veld te delen. Agroforestry betekent dat je bomen gebruikt in een landbouwsysteem met meerdere functies. Bij voorbeeld walnoten in een koeienweiland (zoals de walnotensavanne op Het Derde Erf).
Er is nog geen goede nederlandse naam voor deze landbouwvormen – heb jij een voorstel wat we dit kunnen noemen? Agroforestry is ook enigzins misleidend omdat het niet altijd een “forest” is. Houtwallen vallen hier ook onder.
In Nederland worden bomen steeds minder gebruikt in het landschap, vooral omdat het meer EU-subsidie geeft en dat de boer meer mest kan spreiden als een bomensingel wordt gekapt. (Er was zelfs een vertegenwoordiger van de Europese Commissie die vertelde hoe agroforestry gestimuleerd zou kunnen worden in de nieuwe “Common Agricultural Policy”, maar dat het moeilijk blijft.)
Bomen in het landbouwsysteem kunnen een bijdrage leveren aan de biodiversiteit, koolstofvastlegging, bodemkwaliteit en waterhuishouding. De voornaamste nadeel is dat het meer kennis vraagt en dat het jaren duurt voordat je kan oogsten. Het wordt ook inderdaad niet altijd erkent als subsidiabele landbouw…
De wereldster Pablo Tittonell was ook even in Nederland en hij gaf een denderende presentatie met succesverhalen uit de hele wereld, vooral Zuid-Amerika en Afrika. Met meer groentebomen in plaats van eenjarige teelt wordt de weerbaarheid van de gezinnen versterkt.
Pablo liet ook een bijzondere grafiek zien over gezonde voeding en wat we globaal gezien produceren:
We produceren veel te veel vlees. Te wenig noten. Te weinig fruit. (Ook te weinig melk, maar zeker niet in Nederland.)
In Soest worden alle 1500 hectare landbouwgronden (behalve 1 ha groentetuinen, en 0.5 ha walnoten) gebruikt voor vlees en zuivel en recreatie-paarden.
Ik denk dat het tijd is om meer fruit en noten te verbouwen!
Vandaag hebben we zes fruitbomen geplant samen met de bewoners van de appartementen in de Van Goyenlaan.
Met steun van Provincie Utrecht (Groen aan de Buurt) hebben we een zestal mooie fruitbomen kunnen kopen, en er komt ook nog een bloemenweide erbij,
Vanaf september 2019 komt er fruit; appels, peren en pruimen van verschillende rassen. We zijn vooral benieuwd naar de peer ‘Verdi’ – een voor ons onbekende ras, die heerlijk schijnt te zijn.
Wat denk jij?
Vandaag hebben we 43 fruitbomen geplant op de zorgwoning Eemhorst op de Hooiweg in Soest. Het is een mooi gelegen zorglocatie voor dementerende ouderen, en het wordt nog mooier met een kring van fruitbomen rondom het terrein.
We waren een gemengd gezelschap en we hebben erg genoten van het lekkere weer en de uitstekende lunch!
We hebben vandaag een hele rij fruitbessen aangeplant in park Honsbergen, achter de Hoogvliet in Soest.
In de zomer kunnen alle kinderen in de buurt blauwe bessen en aalbessen en witte bessen komen plukken! We hebben zelfs een zeldzame roze “blauwe bes” geplant, we zijn heel benieuwd hoe die gaat smaken.
Mariette en Andre zorgden voor heerlijk zelfgebakken kruidkoek en koffie en thee. Het is een feest om zo een werkmiddagje in het park samen te doen.
Eerste stap in Fruitpark Honsbergen deden we al in 2015, en nu is stap 2 afgerond. We zijn nog in gesprek met de gemeente over wanneer we de walnotenbomen mogen planten!
We hebben op 17 februari de hele boomgaard aangeplant met fruit-, noten- en groentebomen. Hier een paar foto’s van deze mooie dag, en helemaal beneden is er een overzicht van alle bomen, soorten en rassen.
Op 20 januari hebben we een mooie workshop gehad over fruitbomen enten!
We hebben een tiental appelbomen geënt, en iedereen kreeg zijn/haar eigen boom mee naar huis. We hopen dat ze allemaal aanslaan en uitgroeien tot grote en rijkdragende bomen.
Welkom op een gratis workshop over fruitbomen enten in Duurzaamheidscentrum en Kinderboerderij de Veenweide.
We gaan takken knippen van bomen met lekkere appels en die op onderstammen zetten die we uit appelpitten hebben laten uitgroeien. Dit zijn “zaailing onderstammen” en geven hele grote en sterke appelbomen.
We hebben een stuk of zeven goede appel-onderstammen, en als je wilt krijg je eentje mee naar huis voor je eigen tuin!
We gaan ook proberen met enten van selecties van tamme kastanje.
Deze workshop is een samenwerking tussen EetbaarSoest en IVN Eemland Duurzaamheidsgroep. Gratis voor jong en oud. Laat graag weten of je komt op:
We hebben afgelopen week rondgelopen in Park Honsbergen samen met Marlein Smith en Gerard Wallet van gemeente Soest om geschikte plekken te vinden voor fruit- en notenbomen. We hebben drie geschikte locaties gevonden voor de volgende bomen en struiken. Ondertussen hebben we ook een Groen-aan-de-Buurt subsidie van provincie Utrecht gekregen, voor plantgoed, kompost en informatieborden.
In de komende weken gaan we met de dichtsbijwonende buren spreken om te kiezen welke fruit en notenbomen we gaan kiezen. Wat heb jij het liefst?
Hier een overzichtskaart met de plantplekken:
Locatie A – dichtbij de peuterspeelzaal
Locatie B – langs de rand van de tegels
Locatie C – dichtbij de eerste Buurtfruit
Wil jij ook fruit in een Soester park dichtbij jouw huis? We hebben een stappenplan ontwikkeld samen met Gerard Wallet van gemeente Soest. Als je hulp nodig hebt, bel met Göran op 06 53885037.
Fermenteren is trendy. In kookprogramma’s en week-end bijlages worden “verrot lekkere” gerechten bereid door verschillende soorten fermentatie. Zuurkool, kimchi, kefir, koffie, zwarte thee – allemaal gefermenteerde producten.
Jan en Maarten, voedselbosboeren, gaan een volgend stuk van “Lekker Landgoed” aanplanten op 12 februari. Als je houdt van bomen planten is dit een perfecte kans om meer te leren en ervaringen opdoen.
Op de zonnige Burendag hebben we drie fruitbomen geplant bij Mariënburg in Soest. Gerdi van de bewonersorganisatie had het initiatief genomen om de nieuwe dorpsplein te verrijken, en wij hebben graag meegeholpen. We hebben de stijl van de mooie engelse landschapspark geprobeerd om door te trekken naar de voorkant van Mariënburg.
Nu staat een nieuw kersenboom (‘Stella’) tegenover de huidige sierkers en twee klassieke engelse pruimenbomen (‘Victoria’ en ‘Czar’). Vanaf volgende zomer kunnen bewoners en buren samen van genieten!
Misschien heeft u een overvolle pruimenboom in de tuin staan en te wenig puf om alles te oogsten? Ligt er fruit op de grond te rotten?
Wij willen graag u met de oogst helpen, en een deel van de oogst gebruiken voor EetbaarSoest-activiteiten.
Wij komen langs met de fietskar en een paar emmers en helpt u te oogsten, en de beschadigde fruit nemen we ook mee om te komposteren. Opgeruimd tuin een keer in de week – gratis!
Wij komen met EetbaarSoest op Soester Boerenmarkt op zaterdag 20 augustus om meer te vertellen over duurzaam eten, en we nemen wat lokale lekkernijen mee om te proeven.
We hebben ook meer informatie over de workshops van de herfst 2016.
Erik en Jonatan zijn er ook met hun aanbod als je een sla-boom wilt kopen!
In Soest groeit er op steeds meer plekken de gevreesde “exotische” woekeraar Japanse Duizendknoop. Het is een mooi tuinplant die werd geintroduceerd via tuincentra in de jaren 90, en heeft het zo goed hier dat hij zich verspreidt als een plaag.
Er is een ingewikkelde intellectuele discussie wat we eigenlijk zouden moeten doen met “invasieve exoten”, maar in de hedendaagse praktijk komt het op neer dat veel mensen doen wat ze kunnen om de duizendknoop weg te krijgen. In sommige gemeentes wordt het zelfs met gif gewerkt in parken en plantsoenen om de duizendknoop te lijf te gaan. Op sommige plekken met varkens.
De duizendknoop is een bijzondere plant die veel zonne-energie vangt en in een groot wortelstelsel spaart om ondergronds zijn leefgebied te vergroten. De wortelknopen in de grond zijn misschien duizend – het voelt in ieder geval zo als je hem probeert op te graven.
Je kunt hem ook opeten.
In het voorjaar (en de eerste weken na een goede terugsnoeiactie) komen er honderden kleine scheuten uit de grond. Als je ze plukt met een lengte van 15-30 cm zijn ze nog zo zacht dat je de stengel makkelijk in de lengte af kan trekken. Verwijder de bladeren en gebruik de stengel als rabarber!
In Oost-Azie, waar de duizendknoop wild voorkomt, en zelfs wordt verbouwd als groente, wordt duizendknoop gebruikt als een vriszure groente, meestal gewokt. (En uit de wortel maakt men medicijnen tegen de ziekte van Lyme.) Wij kunnen onze oer-Hollandse rabarberrecepten gebruiken voor kruimeltaart, jam of nootjesgebak.
Hier een paar foto’s van De Bergjes, waar gemeente Soest deze woekeraar probeert in toom te houden. Help je mee? Eet hem op!
Recept voor noten-duizendknoop-taartjes: Oven aan op 200°C, voor 10 taartjes
200g hazelnoten (gehakt of als meel gekocht)
50g suiker
1 ei
100g gehakte duizendknopstengels + 10g suiker + 10 ml kokend water in een pan
Hazelnotenmeel + suiker + ei mengen, en in vormpjes leggen. Maak een kuiltje met een lepel op elke taartje. Duizendknoopstengelmix in het kuiltje, en dan alles in de oven.
Bakken in de oven, 10-12 min, tot dat de taartjes gaar zijn in het midden. Bij voorbeeld serveren met een bolletje ijs en een blad verse munt.
Waarschuwing!
Sommige gemeenten, o.a. Amersfoort, en op sommige particuliere percelen wordt gif (glyfosaat) gebruikt tegen deze plant. De plant ziet er zo uit, en dan moet je hem niet eten:
We hebben een workshop over zomerbessen gegeven in de Veenweide. We hebben de verschillende bessenfamilies bekeken en 16 bessenstruiken en klimmers geplant. Kom volgende zomer langs om te proeven!
De natuur versterken en tegelijk gezond eten verbouwen – hoe doe je dat?
Op 12-13 februari kwamen wetenschappers en boeren, consumenten en beleidsmakers bijeen op de “Voedsel Anders”-conferentie in Wageningen. We waren er om de laatste vorderingen in de “agro-ecologie” te bespreken en ervaringen te delen.
Eregasten waren Vandana Shiva (Indiase wetenschapper/boerin/auteur) en Herman Kok (biologisch melkveehouder uit Hoogland). Pioniers, die tegen de stroom liepen en lieten zien wat mogelijk was. Nu zijn er jonge “Toekomstboeren” die het nog beter proberen te doen, én ecologisch beter én economisch beter. Een lokaal voorbeeld is Janneke Steenmans die de biologische tuinderij “De Groene Steen” in De Bilt runt.
Ik vond de presentatie over ecologische boomgaarden (“agro-forestry” en “voedselbossen”) zeer interessant. Het is een productiemethode met zeer hoge natuurwaarden. In plaats van mono-culturen van eenjarige gewassen zoals in de gangbare landbouw worden meerjarige planten en bomen van meerdere soorten op één perceel verbouwd. Bijvoorbeeld appel + kastanje + hazel + gras voor vleeskoeien in stroken langs elkaar heen. Eetbare houtwallen tussen weilanden voor vee.
Er zijn nu meerdere initiatieven gaande in Nederland en België, en ik hoop de ontwikkelingen te kunnen volgen in de komende jaren. Biologen zijn actief om de soortrijkdom te kwantificeren en de verbeteringen over tijd in kaart te brengen, zodat we beter weten welk invloed op de natuur deze praktijk heeft.
Er was ook een plenaire presentatie van Irene Cardoso, professor bodemkunde uit Brazilië, die me pakte. Ze liet zien hoe de bodem in Brazilië verschraalt door soja-teelt voor export naar Nederland – voor veevoer. Nederland is (op één na) de grootste sojakoper van Brazilië.
Cardoso bracht het heel dichtbij, welke consequenties het heeft daar, om hier niet-biologische melk te drinken. Door hier iets meer te betalen voor bio-melk kunnen we de natuur 10000 km verderop positief beïnvloeden.
Over twee jaar wordt de volgende “Voedsel Anders”-conferentie gehouden, kom je mee?
Vanavond een lezing gegeven bij de moestuinvereniging in Smitsveen, naast de Plantage. Een enthousiaste groep omwonenden met ondersteuning van vrijwilligers en Stichting Balans.
We hebben veel gesproken over moestuinstrategiën, eenjarige groenten t.o.v. meerjarige groenten/bessen/struiken. Het is vaak fijn om meerjarige planten te kweken. Het boek van Eric Toensmeier “Perennial Vegetables” en het boek van Vera Greutink “Tuin Smakelijk” meegenomen om te laten zien ter inspiratie. Mooie plaatjes die meteen discussie en enthousiasme opleveren!
We hebben ook gesproken over andere mogelijke projecten buiten de moestuinen: fruitbomen en notenbomen in de parken, en dat het mogelijk is voor wijkbewoners om de gemeente te helpen door een deel van een park te adopteren voor een boom. (Wel te verstaan dat ieder Soester ook welkom is om te komen plukken…)
De zon breekt door en ik zet het lindeboompje in een kuil naast de gelderse roos in de heg. Marijke graaft nog een gat voor de volgende rozenbottel. We zijn een eetbare heg aan het aanplanten in de toekomstige voedselbos Haarzuilens – “Lekker Landgoed”.
Jan en Maarten zijn voedselbos-boeren. Ze zijn een ecologische boomgaard-ecosysteem aan het planten, met tientallen verschillende eetbare planten in een bijzonder patroon. Het grootste deel van het landgoed wordt beplant met gemengde fruitsalade-bomen, en op een paar heuvels staan clusters met notenbomen. Op de grond komen eetbare kruiden en bodembedekkers.
Het concept voedselbos is een model van een eco-systeem dat werkt als een bos waar de meeste planten iets eetbaars geven – fruit, noten, eetbaar blad of wortels. Door de relatief hoge diversiteit in planten is er veel minder risico op plagen dan in mono-cultuur-boomgaarden. Het is wel een kennis-intensief systeem, omdat elk soort haar eigen ritme volgt wat betreft beheer, oogst en verkoop.
Voedselbossen zijn vrij gewoon in de tropen, maar in Europa komt het weinig voor. (In de pre-historie waren de meest voorkomende bomen hazelaar en linde (met eetbaar blad), en de kleine populaties bronstijd-mensen hadden genoeg te eten zonder akkerbouw.)
Er is een groeiende groep enthousiaste mensen die de afgelopen twintig jaar steeds meer bostuinen en voedselbossen aanleggen ook in het gematigde klimaat van Europa en Noord-Amerika. Er komen steeds meer boeken met ervaringen en instructies voor het aanleggen van kleine en grote voedselbossen. In Nederland geeft Wouter van Eck cursussen en workshops in zijn eigen voedselbos “Ketelbroek” in Groesbeek, buiten Nijmegen. Er zijn nu een handvol grote en kleine voedselbossen, maar weinig die zo groot zijn als “Lekker Landgoed”, dat meer dan 50,000 m2 bevat (5 ha). Voor een boerderij is het tegenwoordig klein, maar voor een Nederlands voedselbos is het op dit moment uitzonderlijk groot.
Het is een vorm van landbouw dat de bodem verrijkt in plaats van verarmt. De meerjarige planten en bomen maken de grond elk jaar rijker in organisch materiaal – humus. Daardoor wordt regenwater beter opgevangen en watergedragen nutrienten beter gebruikt. De belangrijkste problemen van industrieel landbouw – overbemesting, erosie en bodemuitputting kunnen zelfs worden teruggedraaid. Een van de voedselbos-pioniers, Mark Shepard, heeft zijn boek hierover ook “Herstellende Landbouw” genoemd. Het is dus mogelijk om de natuur te verrijken en tegelijk ecologisch geteeld fruit te oogsten.
Jan: “We hebben een samenwerking met Natuurmonumenten, waar wij een deel van Landgoed Haarzuilens voor hun beheren en daar een voedselbos opbouwen. Vanaf volgend jaar kan je met een zelf-pluk-abonnement al komen bessen plukken.” Nog een paar jaar later kunnen we ook met het abonnement zelf walnoten, hazelnoten, pecan en kastanjes rapen in het najaar…
Jan en Maarten zijn allebei biologen en naast de fruit/noten/groente-productie doen ze kwantitatief onderzoek naar de ontwikkeling van het land. Op verschillende bestaande voedselbossen is het opgemerkt dat de diversiteit in beplanting zeer gunstig is voor verschillende insecten, vogels en kleine zoogdieren. Op “Lekker Landgoed” wordt de ontwikkeling nauwkeurig bijgehouden, zodat we over een paar jaar meer detailkennis hebben over de toename in ecologisch rijkdom.
Ik denk dat voedselbossen een zeer belangrijk onderdeel zijn van de voedselvoorziening van de toekomst, dankzij biodiversiteit, opvang van voedingsstoffen en de herstellende werking voor de bodem. Het is mogelijk om op kleine schaal te beginnen – in je tuin of met een “eetbare houtwal” langs een weiland, waarin hazelaar, linde, walnoot, vlier en braam elkaar afwisselen. Zo heb jij ook een voedselparadijs zonder te schoffelen…
“Duurzaam eten” betekent ook duurzaam bereiden en bewaren. Een klassieke manier om groente en fruit energiezuinig te bewaren is fermenteren; zuren en gisten.
We zijn begonnen met een sneetje rogge-zuurdesembrood met een glaasje kombucha en water-kefir, en dan gingen we aan de slag met “ginger ale” en zuurkool.
Iedereen kreeg een fles levende ginger ale en een potje met zelf gemaakte zuurkool mee naar huis.
Zeer interessante discussie over gefermenteerd eten, micro-fauna, pro-biotica en hoe goed het is voor je gezondheit om levend eten te eten.
De instructies zijn hier te downloaden:
Workshop Fermenteren – Ginger Ale etc – 2016-01-23
In de winter laten we de tuin rustig bijkomen. Wij genieten dan van goed bewaarde lekkernijen van de oogsttijd. Duurzaam bereiden en bewaren is net zo belangrijk als duurzaam voedsel te verbouwen.
Het is een tijd voor ons ook om te rusten en nieuwe plannen te trekken voor het nieuwe jaar.
Wij gaan proeven naar verschillende drankjes en zelf meenemen om thuis te brouwen:
Ginger ale
Water kefir
Kombucha
(Neem gerust een glazen pot of twee mee, dan kan je een “moeder”-cultuur meenemen.)
En, uiteraard, de klassieke sauerkraut/zuurkool/kimchi gaan we maken en proeven.
Het was weer een zachte zaterdag middag met de workshop “Wintersnoei” bij Duurzaamheidscentrum Veenweide. Eerst theorie over verschillende snoeifilosofiën en tuinschaarsoorten, over steenvrucht en appels en peren.
We hebben de appels, een hazelaar en een vlier gevitaliserend gesnoeid en een lei-linde bijgewerkt in model. Er waren mooie voorbeelden van onderstam-opschot, kruisende takken en dood hout, wat we meteen konden verwijderen.
Een van de appelbomen (Rode van Boskoop) lijkt een beetje ziek, met beschadigingen in de bast.
We hebben ook een boompaal verplaatst om de pruim meer ruimte te geven om rechtop te groeien – er zat een behoorlijke boog in…
Bedankt alle deelnemers van de 2015-reeks met EetbaarSoest-workshops. Volgend jaar gaan we door met de maandelijkse workshops in samenwerking met IVN Eemland werkgroep duurzaamheid.