Wij gaan een excursie doen op de Soester Engh om te kijken naar biologische en niet-biologische teeltwijze.
De keuze om biologisch of niet-biologisch eten te kiezen in de winkel gaat gedeeltelijk over je eigen gezondheid, maar vooral over de gezondheid van de bodem en ons leefomgeving. Daaroom is het vooral een morele keuze.
Op de Engh in Soest worden sommige stukken biologisch geteeld (zonder kunstmest en pesticiden), anderen met verschillende soorten “gewasbeschermingsmiddelen” en kunstmest.
Met schep in hand kijken we naar de bodem en zien hoe deze arme zandgrond gedijt bij de verschillende teeltwijzen. Wij gaan met eigen ogen bekijken hoe het eruitziet met en zonder vergif, en we ronden af in de moestuin van Goran en Marijke.
Op delen van de Engh wordt kunstmest en verschillende gifstoffen gebruikt:
Van de wetenschappelijke model over de Planetaire grenzen (wat de aarde aan kan) zien we dat vier van de belangrijkste biofysische systemen onder druk staat door industriele voedselproductie: Biodiversiteitsverlies, fosfaat/nitraat in oppervlaktewater, erosie en klimaat.
We verzamelen om 14 uur op de Veenweide (Vedelaarpad 53) en na een korte introductie gaan we naar de Engh (neem graag een fiets mee, ook mogelijk met de auto).
Deze workshop is een samenwerking tussen EetbaarSoest en IVN Eemland Duurzaamheidsgroep. Gratis voor jong en oud. Laat graag weten of je komt op:
Wat zijn geitenlammetjes onweerstaanbaar schattig!
Wij hebben erg genoten van de geitenkaas, de verhalen en de geiten tijdens ons bezoek aan de biologische Geitenboerderij Eureka. Boer Jan van Laar heeft ons alles laten zien, ruiken en proeven van hun bedrijf.
Op de toppunt hadden ze 70 melkgeiten, maar sinds 2014 zijn ze met pensioen en nog kleinschaliger bezig, met 12 geiten.
Het was indrukwekkend om te zien hoe zij het hele productieproces lokaal deden; geiten 2x daags melken, op het weiland overdag grazen, kaas maken en op het markt staan (100 dagen/jaar!). Wat een passie!
Het was ook mooi om te zien hoe rijk de weilanden nog zijn, in een “groene woestijn”. Rondom “Eureka” zijn vooral grootschalige industriële gifgebruikende melkboeren – op hun weilanden groeit alleen maar engels raaigras – niets anders.
Één van de “dames van Insingerstraat” gaat binnenkort haar laatste reis maken, na een lekker leven op de weilanden rond Soest. Één slechte dag in haar leven…
(Misschien herkent u de foto’s en de tekst van de vorige keer – het is nu weer mogelijk om vlees direct te bestellen bij de boer – zonder tussenpersonen. Dan zie je zelf hoe de dieren het hebben. Lees meer over de boederij van familie Van Dorresteijn hier. )
Niet iedereen eet rundvlees, voor verschillende redenen, maar als je toch kiest voor om vlees te eten is het fijn te weten dat er geen sojabonen uit Brazilië te pas zijn gekomen in de teelt.
André van Dorresteijn laat weer weten dat iedereen een vleespakket kan bestellen (bel hem op 06 51180889 om te laten weten wat je wenst) – en op de boerderij ophalen in de middag/avond van 25 april.
Volgens André:
“Vleespakket of Hamburgerpakket of Saucijzen?
Hallo,
We hebben dinsdag 25 april weer vleespakketten. Het vlees is verpakt per vleessoort en word aangegeven met een sticker, zodat u de hoeveelheid van uw portie naar wens in kunt vriezen.Ook deze keer hebben wij weer verschillende optie’s:
1. Standaard 12,5 kilo vleespakket van €10,50 per kg
2. Standaard 25 kilo vleespakket van €9,50 per kg
3. 2,5 kg saucijzen braadworsten €8 per kg
4. 30 Hamburgers gepaneerd €30
5. 30 Hamburgers ongepaneerd €30
6. Voor de bbq 30 speciaal gekruide hamburgers €30
Ps. Rosbief, rib- en braadlappen kunnen ook naar u wens tot aan gehakt of tartaar gedraaid worden.
Mocht u andere wensen of vragen hebben, laat het ons weten.
Één van de “dames van Insingerstraat” gaat binnenkort haar laatste reis maken, na een lekker leven op de weilanden rond Soest. Één slechte dag in haar leven…
(Misschien herkent u de foto’s en de tekst van de vorige keer – het is nu weer mogelijk om vlees direct te bestellen bij de boer – zonder tussenpersonen. Dan zie je zelf hoe de dieren het hebben.)
Niet iedereen eet rundvlees, voor verschillende redenen, maar als je toch kiest voor om vlees te eten is het fijn te weten dat er geen sojabonen uit Brazilië te pas zijn gekomen in de teelt.
André van Dorresteijn laat weten dat iedereen een vleespakket kan bestellen (bel hem op 06 51180889 om te laten weten wat je wenst) – en op de boerderij ophalen op 15 november.
Volgens André:
“Vleespakket of Hamburgerpakket of Saucijzen?
Het vleespakket bestaat uit het volgende:
-Braadlap
-Riblap
-Biefstuk
-Entrecote
-Gehakt
-Tartaar
-Rosbief
-Schenkel
-Poulet
-Rollade
Dit zit in pakketten van ±12,5 kilo à €10,50 per kilo of dubbelpakketten van ±25 kilo à €9,50
Er is ook een optie voor extra hamburgers: enkel gekruid of gekruid en gepaneerd.
Deze hamburgers zitten verpakt op een schaal van 30 hamburgers zodat u er elke keer na behoefde de hoeveelheid er af kan halen. De prijs voor deze schaal met hamburgers is €30,-
Verder is er nog een optie voor verse saucijs braadworsten. Deze is 2,5 kilo en kost 2,5 kilo x €8,-
Alles is verpakt per vleessoort met daarop een sticker met de benaming ervan. Zodat u de vleeshoeveelheid per portie naar wens kunt indelen en/of invriezen. Als er nog meer vragen zijn dan horen we het graag.
We hebben de kastanjeworkshop op 15 oktober voortreffelijk getroffen. Veel over de verschillende tamme kastanjes gesproken, verschillende bereidwijzen geproefd en we gingen met z’n allen naar de bossen zodat iedereen zelf kon rapen.
Iedere boom heeft haar eigen ritme, waardoor de kastanjes over een aantal weken rijpen en naar beneden vallen. Eerst die eene boom, dan de volgende… Eerst vallen de kastanjes, dan valt het blad. Daarom heb je maar een paar weken om de kastanjes te rapen, anders is het te laat en ze zijn bedekt met blad.
Er staan veel kastanjebomen in de bossen rond Cabrio en bij de Paltz, op weg naar Soesterberg.
Geniet van een lekkere wandeling in de bossen en veel pof-plezier!
Hier is een instructiefilm hoe je makkelijk de kastanjes kan pellen van de legendarische kastanjekweker Phil Rutter:
Belankrijk: als je wilde tamme kastanjes plukt zijn de vruchten relatief klein en moeilijk te pellen. Als je een kastanjeboom van een geselecteerde ras koopt, krijg je grotere noten met lossere schil. Een goede kastanjeboom koop je bij De Smallekamp in Nunspeet, of dichterbij bij ’t Vaarderhoogt, dat kunnen ze voor je bestellen.
Interview met Gryt de Jong – medeoprichtster van de groentetuin Birkenhof
Vijftig leden komen iedere vrijdag naar de Birkstraat in Soest toe om vers geoogste biologische groenten op te halen. Zij nemen deel in de biologische groentetuinderij “De Birkenhof”.
Voor de negende zomer op een rij wordt hier allerlei groente verbouwd voor de deelnemers, en mede door de deelnemers zelf.
Tien jaar geleden hebben Jan Diek van Mansvelt en eft Gryt de Jong de handen in elkaar geslagen om een lokale, ecologische groentetuin te starten. Gryt heeft een achtergrond als milieukundige en Jan Diek is professor ecologische landbouw in Wageningen geweest. Samen hebben ze een biologisch-dynamisch opgeleide tuinder bij de hand genomen en bij Het Derde Erf grond gevonden om de tuinderij te starten. Boer Joop Wantenaar heeft een deel van zijn erf vrijgehouden voor de groententuin.
Toendertijd was er veel minder biologisch geteelde groente in de schappen en er was veel interesse uit Amersfoort en Soest om lid te worden. De tuinderij is meteen begonnen met 25 leden en het is het tweede jaar gegroeid naar 50 leden.
Tegenwoordig zijn er meerdere bio-groente-alternatieven, bij voorbeeld de thuisbezorgde BeterBio-box. Vooralsnog is “De Birkenhof” de enige groentetuinderij in Soest.
Sinds een paar jaar staat bij de tuin een boogkas voor tomaat, aubergine en andere warmteminnende planten.
Elk jaar wordt het teeltplan vernieuwd. De beste groenten van vorig jaar blijven en ieder voorjaar worden enkele nieuwe soorten en rassen uitgeprobeerd. Het is een kunst om het teeltplan zo in te vullen dat er iedere vrijdag een mooie en gevarieerde oogst is. Er wordt op vrijdag in de ochtend geoogst en in de middag komen de leden langs om hun groenten op te halen. Alles komt vers van het land en iedereen neemt zijn eigen doos mee om volgens de weekinstructie te vullen.
Gryt vertelt dat de tuinderij geen koelopslag heeft, dus de hele weekoogst moet in één keer gebeuren. Sommige langeseizoengroenten, zoals knolselderij, hebben meer dan honderd dagen nodig om rijp te worden. Dat vergt goede planning en vroege voorbereiding in de lente. Een voordeel is dat ze in een hele lange periode geoogst kunnen worden.
Ander groenten, zoals pluksla en rucola, hebben een veel snellere doorlooptijd, met de eerste oogst na zes weken. Zaaien en oogsten kan de hele zomer door, maar het oogsten komt vrij nauw met de timing. Als je de sla te lang laat staan schiet deze door en wordt veel minder lekker.
Het is een hele kunst om dertig weken lang een goed pakket te verzorgen en het lukt steeds beter, zolang het weer een beetje meezit.
“Dit jaar was het moeilijk in juli – veel regen en veel slakken”, zegt Gryt. “De oogst dit jaar is iets minder dan vorig jaar, tot nu toe. We zullen zien hoe de nazomer wordt…”
Een groente die het veel beter doet dit jaar is de mais. Vorig jaar hebben vogels al het zaad opgegeten en bijna niets kwam naar boven. Dit jaar zijn kleine plantjes uitgeplant en de vogels hebben ze niet aangeraakt.
Gryt houdt nog steeds de ledenadministratie bij. Heb je interesse voor het volgende seizoen, neem contact op – er komen waarschijnlijk enkele plekken vrij. (Ik heb me al opgeschreven op de wachtlijst!)
De Birkenhof is een tuinderij voor de leden, wat soms CSA (“Community Supported Agriculture”) wordt genoemd. Een belangrijk deel van dit model is dat de leden in het voorjaar al vantevoren betalen, zodat het zaaigoed aangeschaft kan worden met eigen middelen. Een ander belangrijk aspect is dat de leden welkom zijn om mee te helpen een ochtend in de maand. Zo kan je ook een heleboel leren en leuke mensen ontmoeten.
Hier is de officiele folder met informatie over Birkenhof:
Één van de “dames van Insingerstraat” gaat binnenkort haar laatste reis maken, na een lekker leven op de weilanden rond Soest. Één slechte dag in haar leven…
Niet iedereen eet rundvlees, voor verschillende redenen, maar als je toch kiest voor om vlees te eten is het fijn te weten dat er geen sojabonen uit Brazilië te pas zijn gekomen in de teelt.
André van Dorresteijn laat weten dat iedereen een vleespakket kan bestellen (bel hem op 06 51180889 om te laten weten wat je wenst) – en op de boerderij ophalen op 30 augustus.
Volgens André:
“Vleespakket of Hamburgerpakket of Saucijzen?
Het vleespakket bestaat uit het volgende:
-Braadlap
-Riblap
-Biefstuk
-Entrecote
-Gehakt
-Tartaar
-Rosbief
-Schenkel
-Poulet
-Rollade
Dit zit in pakketten van ±12,5 kilo à €10,50 per kilo of dubbelpakketten van ±25 kilo à €9,50
Er is ook een optie voor extra hamburgers: enkel gekruid of gekruid en gepaneerd.
Deze hamburgers zitten verpakt op een schaal van 30 hamburgers zodat u er elke keer na behoefde de hoeveelheid er af kan halen. De prijs voor deze schaal met hamburgers is €30,-
Verder is er nog een optie voor verse saucijs braadworsten. Deze is 2,5 kilo en kost 2,5 kilo x €8,-
Alles is verpakt per vleessoort met daarop een sticker met de benaming ervan. Zodat u de vleeshoeveelheid per portie naar wens kunt indelen en/of invriezen. Als er nog meer vragen zijn dan horen we het graag.
Groetjes, André van Dorresteijn, 06 51180889″
Wij hadden vorig keer de saucijsen, deze keer wordt het een 12.5kg pakket…
Vandaag hebben we een workshop over bomen met eetbaar blad – “slabomen” gegeven. De winterlinde vond iedereen lekker, en de bijzondere gebakken-ui-smaak van de Chinese Toon was een favoriet.
Hier is de workshop informatie met informatie en links:
Één van de “dames van Insingerstraat” gaat vandaag haar laatste reis maken, na een lekker leven op de weilanden rond Soest. Één slechte dag in een leven.
Onze kinderen weten waar de hamburgers en roulade vandaan komen, en het is voor ons een waardevolle binding met de dorp waar we wonen. Niet iedereen eet vlees, voor verschillende redenen, maar als je toch kiest voor om vlees te eten is het fijn te weten dat er geen sojabonen uit Brazilië te pas zijn gekomen in de teelt.
André van Dorresteijn laat weten dat iedereen een vleespakket kan bestellen (bel hem op 06 51180889 voor zondag 22 mei om te laten weten wat je wenst).
Volgens André:
“Vleespakket of Hamburgerpakket of Saucijzen?
Het vleespakket bestaat uit het volgende:
-Braadlap
-Riblap
-Biefstuk
-Entrecote
-Gehakt
-Tartaar
-Rosbief
-Schenkel
-Poulet
-Rollade
Dit zit in pakketten van ±12,5 kilo à €10,50 per kilo of dubbelpakketten van ±25 kilo à €9,50
Er is ook een optie voor extra hamburgers: enkel gekruid of gekruid en gepaneerd.
Deze hamburgers zitten verpakt op een schaal van 30 hamburgers zodat u er elke keer na behoefde de hoeveelheid er af kan halen. De prijs voor deze schaal met hamburgers is €30,-
Verder is er nog een optie voor verse saucijs braadworsten. Deze is 2,5 kilo en kost 2,5 kilo x €8,-
Alles is verpakt per vleessoort met daarop een sticker met de benaming ervan. Zodat u de vleeshoeveelheid per portie naar wens kunt indelen en/of invriezen. Als er nog meer vragen zijn dan horen we het graag.
Groetjes, André van Dorresteijn, 06 51180889″
Wij hadden vorig keer de hamburgers, deze keer wordt het saucijzen…
We gaan bomen met eetbaar blad opzoeken en proeven. Vooral de verschillende soorten en rassen van de linde zijn lekker en voedzaam.
We gaan verschillende bladeren plukken en proeven, en een klein sla-workshop “boom-sla” doen.
De meest duurzame manier van eten produceren is op bomen. Bomen verrijken de bodem en verbeteren de waterhuishouding, en ze vangen ook nog CO2 uit de lucht. Daarom willen we zoveel mogelijk van bomen eten. Het is ook nog heel lekker!
Dit is het eerste interview in een serie over de voedsel-professionals in Soest. Met deze interviews wil EetbaarSoest meer inzicht geven in hoe en waar ons eten groeit, en wie de mensen zijn die ons kunnen voorzien van lekker en lokaal voedsel. We beginnen bij de (tot nu toe) enige biologische boerderij in Soest op een frisse vrijdag ochtend in februari.
“Diversiteit in de dieren – daar worden ze sterker van.”, zeggen Corine en Joop Wantenaar, boeren op Het Derde Erf, de enige biologische boerderij van Soest. “Er zit van alles erin, Holstein, Fries, Groninger blaarkop, MRIJ, Montbeliarde en de laatste jaren Fleckvieh, een goede dubbeldoel-ras. Ze zijn rustig en goed voor melk én vlees.” Corine en Joop werken met een eigen visie op de natuur; zo doen ze wat ze kunnen om de koeien de ruimte te geven om zo veel mogelijk koe te zijn. De koeien hebben veel plek en lopen rond met hun eigen horens erop (ze worden niet ont-hoornd zoals op veel melkveehouderijen).
Sinds bijna twintig jaar zijn ze biologisch aan het boeren, ondermeer gecertificeerd biologisch (Skal) en sinds 2002 biodynamisch (Demeter), met als belangrijkste voordeel een gezondere bodem en gezondere dieren, dankzij ondermeer het mineraalrijkere gras. Biologisch boeren betekent onder andere dat de graslanden waar de koeien grazen kunstmestvrij en bestrijdingsmiddelvrij zijn. Het is wel soms ingewikkeld met pachten van de overheid, waar éénjaarcontracten gebruikelijk zijn.
“De veertig koeien, plus twintig kalveren en pinken, lopen zoveel mogelijk buiten. De melkkoeien 8 tot 9 maanden minimaal 8 uur per dag. Aan het eind van de dag komen de koeien naar huis, waar ze sinds 2009 door de melkrobot gemolken worden op het moment dat ze daar behoefte aan hebben”, zegt Joop, en voegt toe: “Veertig koeien, dat is een goede grootte, we willen niet groter.” In plaats van meer koeien zijn ze bezig om zich te verbreden, door steeds nieuwe activiteiten toe te voegen aan de boerderij.
Hoeveel voedsel komt hier vandaan?
De hoofdproductie van het boerderij is de biologische melk, ongeveer 200.000 liter/jaar. Het klinkt heel veel, en het is genoeg voor ongeveer 2.000 doorsnee Nederlanders. Met de consumptiepatroon van vandaag zou ongeveer 4% van het Soester melk/zuivel-consumptie van Het Derde Erf kunnen komen. (Of om het anders te formuleren – we hebben ongeveer 25 boerderijen zoals deze om Soest te voorzien van zuivel.)
Het bedrijf van Joop en Corine heeft meerdere poten; behalve de melk verkopen ze vlees en eieren van hun honderd vrijlopende buitenkippen. Daarnaast heeft Corine een lichttherapiepraktijk en ze zorgen voor een aantal mensen met dagbesteding als erkende zorgboerderij.
Alsof dat niet genoeg is, werkt Joop samen met Gryt de Jong en Jos van Hofslot aan een groentepakkettuin. Achter op het erf vind je “Groentetuin Birkenhof”, een biologische CSA (Community Supported Agriculture). Dit betekent dat mensen deelnemer kunnen worden voor een vast bedrag en samen met de tuinder kiezen wat er geteeld gaat worden. De deelnemers zijn ook welkom om mee te helpen in de tuin en ze delen de oogst. (Stuur een mail aan Gryt de Jong als je interesse hebt. –Later in het jaar, hopen we op een aparte interview over Birkenhof.)
Joop is altijd bezig om meer te leren, van andere biologische boeren en tuinders, en van eigen onderzoeken om nieuwe ideeën uit te proberen. Dit jaar wordt een deel van de groentetuin omgebouwd met “permacultuur”-principes om te zien hoe goed dat werkt.
Hij heeft ook plannen om de kippen nog vrijer te laten lopen op het land, met een mobiel kippenhok. Joop heeft ook ideeën over agroforestry, waar koeien toegang hebben tot grasland én bosomgeving voor nog meer variatie in voedsel en microklimaat.
We kijken naar uit om terug te komen om te volgen hoe Het Derde Erf zich ontwikkelt in de komende jaren – een boerderij met meer dan melk!
Jij kunt ook melk drinken van de koeien van Het Derde Erf. Hierbij kan je kiezen tussen melk uit een pak of koop direct van de melktap op de boerderij. Neem een fles mee en tank: 1 euro voor 1 liter rauwe melk. Je kunt vaak ook eieren kopen. Donderdag-zaterdag is het café open in de schaapskooi voor een kopje koffie en gezonde taartpunt.
Fiets/rij langs op de Birkstraat 125, tussen Soest en Amersfoort.
Lees meer op www.HetDerdeErf.nl
Interview voor EetbaarSoest.nl – 2016-02-26 – Göran Christiansson