Vanavond een lezing gegeven bij de moestuinvereniging in Smitsveen, naast de Plantage. Een enthousiaste groep omwonenden met ondersteuning van vrijwilligers en Stichting Balans.
We hebben veel gesproken over moestuinstrategiën, eenjarige groenten t.o.v. meerjarige groenten/bessen/struiken. Het is vaak fijn om meerjarige planten te kweken. Het boek van Eric Toensmeier “Perennial Vegetables” en het boek van Vera Greutink “Tuin Smakelijk” meegenomen om te laten zien ter inspiratie. Mooie plaatjes die meteen discussie en enthousiasme opleveren!
We hebben ook gesproken over andere mogelijke projecten buiten de moestuinen: fruitbomen en notenbomen in de parken, en dat het mogelijk is voor wijkbewoners om de gemeente te helpen door een deel van een park te adopteren voor een boom. (Wel te verstaan dat ieder Soester ook welkom is om te komen plukken…)
De zon breekt door en ik zet het lindeboompje in een kuil naast de gelderse roos in de heg. Marijke graaft nog een gat voor de volgende rozenbottel. We zijn een eetbare heg aan het aanplanten in de toekomstige voedselbos Haarzuilens – “Lekker Landgoed”.
Lindeboom zit er in!
Jan en Maarten zijn voedselbos-boeren. Ze zijn een ecologische boomgaard-ecosysteem aan het planten, met tientallen verschillende eetbare planten in een bijzonder patroon. Het grootste deel van het landgoed wordt beplant met gemengde fruitsalade-bomen, en op een paar heuvels staan clusters met notenbomen. Op de grond komen eetbare kruiden en bodembedekkers.
Het concept voedselbos is een model van een eco-systeem dat werkt als een bos waar de meeste planten iets eetbaars geven – fruit, noten, eetbaar blad of wortels. Door de relatief hoge diversiteit in planten is er veel minder risico op plagen dan in mono-cultuur-boomgaarden. Het is wel een kennis-intensief systeem, omdat elk soort haar eigen ritme volgt wat betreft beheer, oogst en verkoop.
Voedselbossen zijn vrij gewoon in de tropen, maar in Europa komt het weinig voor. (In de pre-historie waren de meest voorkomende bomen hazelaar en linde (met eetbaar blad), en de kleine populaties bronstijd-mensen hadden genoeg te eten zonder akkerbouw.)
Er is een groeiende groep enthousiaste mensen die de afgelopen twintig jaar steeds meer bostuinen en voedselbossen aanleggen ook in het gematigde klimaat van Europa en Noord-Amerika. Er komen steeds meer boeken met ervaringen en instructies voor het aanleggen van kleine en grote voedselbossen. In Nederland geeft Wouter van Eck cursussen en workshops in zijn eigen voedselbos “Ketelbroek” in Groesbeek, buiten Nijmegen. Er zijn nu een handvol grote en kleine voedselbossen, maar weinig die zo groot zijn als “Lekker Landgoed”, dat meer dan 50,000 m2 bevat (5 ha). Voor een boerderij is het tegenwoordig klein, maar voor een Nederlands voedselbos is het op dit moment uitzonderlijk groot.
Het is een vorm van landbouw dat de bodem verrijkt in plaats van verarmt. De meerjarige planten en bomen maken de grond elk jaar rijker in organisch materiaal – humus. Daardoor wordt regenwater beter opgevangen en watergedragen nutrienten beter gebruikt. De belangrijkste problemen van industrieel landbouw – overbemesting, erosie en bodemuitputting kunnen zelfs worden teruggedraaid. Een van de voedselbos-pioniers, Mark Shepard, heeft zijn boek hierover ook “Herstellende Landbouw” genoemd. Het is dus mogelijk om de natuur te verrijken en tegelijk ecologisch geteeld fruit te oogsten.
Toekomstboeren Jan en Maarten van “Lekker Landgoed”
Jan: “We hebben een samenwerking met Natuurmonumenten, waar wij een deel van Landgoed Haarzuilens voor hun beheren en daar een voedselbos opbouwen. Vanaf volgend jaar kan je met een zelf-pluk-abonnement al komen bessen plukken.” Nog een paar jaar later kunnen we ook met het abonnement zelf walnoten, hazelnoten, pecan en kastanjes rapen in het najaar…
Jan en Maarten zijn allebei biologen en naast de fruit/noten/groente-productie doen ze kwantitatief onderzoek naar de ontwikkeling van het land. Op verschillende bestaande voedselbossen is het opgemerkt dat de diversiteit in beplanting zeer gunstig is voor verschillende insecten, vogels en kleine zoogdieren. Op “Lekker Landgoed” wordt de ontwikkeling nauwkeurig bijgehouden, zodat we over een paar jaar meer detailkennis hebben over de toename in ecologisch rijkdom.
Ik denk dat voedselbossen een zeer belangrijk onderdeel zijn van de voedselvoorziening van de toekomst, dankzij biodiversiteit, opvang van voedingsstoffen en de herstellende werking voor de bodem. Het is mogelijk om op kleine schaal te beginnen – in je tuin of met een “eetbare houtwal” langs een weiland, waarin hazelaar, linde, walnoot, vlier en braam elkaar afwisselen. Zo heb jij ook een voedselparadijs zonder te schoffelen…
De walnootboom komt op een heuveltje zodat de wortels meer ruimte krijgen.
“Duurzaam eten” betekent ook duurzaam bereiden en bewaren. Een klassieke manier om groente en fruit energiezuinig te bewaren is fermenteren; zuren en gisten.
We zijn begonnen met een sneetje rogge-zuurdesembrood met een glaasje kombucha en water-kefir, en dan gingen we aan de slag met “ginger ale” en zuurkool.
Iedereen kreeg een fles levende ginger ale en een potje met zelf gemaakte zuurkool mee naar huis.
Zeer interessante discussie over gefermenteerd eten, micro-fauna, pro-biotica en hoe goed het is voor je gezondheit om levend eten te eten.
Erik legt uit hoe je de lekkerste ginger ale maakt.Zuurkool van natuurlijke lactobacilli van de biologische witte kool.
De instructies zijn hier te downloaden:
Workshop Fermenteren – Ginger Ale etc – 2016-01-23
Vandaag presentatie gegeven bij IVN Eemland – we gaan samenwerken voor duurzaamheid. We hebben gekeken naar de planetaire grenzen als concept om een duurzame civilisatie te begrijpen. Daaruit vloeit dat de vier grootste problemen (soortverlies, boskap/erosie, fosfor en stikstof) allemaal worden gedreven door industiële landbouw.
Presentatie: click op de afbeelding.
Er zijn mogelijkheden om het goed te doen, er is hoop, maar het is een grote stap van waar we nu zijn… We hebben politiek, consumentenbewustzijn en nieuwe productiemethoden nodig…
Doe je mee? Stuur een mail naar ons en doe mee in een workshop. Misschien weet je iemand die grond beschikbaar wilt stellen?
Van de week werd een mooie tamme kastanjeboom (Castanea sativa) geplant voor het gemeentehuis in Soest.
Mooi meerstammig kastanjeboom bij de oprit voor het gemeentehuis.
Kastanjebomen zijn fantastisch. Ze geven veel noten, die zeer rijk in zetmeel zijn, bijna als aardappelen. En ze kunnen heel lang leven. Er is zelfs een kastanjeboom bij de vulkaan Etna op Sicilie die meer dan 2000 jaar oud is en elk jaar noten geeft, zonder mest en gif…
We hopen dat deze kastanjeboom het net zo goed gaat doen!
Oudste bekende kastanjeboom ter wereld – meer dan 2000 jaar oud.
In de winter laten we de tuin rustig bijkomen. Wij genieten dan van goed bewaarde lekkernijen van de oogsttijd. Duurzaam bereiden en bewaren is net zo belangrijk als duurzaam voedsel te verbouwen.
Het is een tijd voor ons ook om te rusten en nieuwe plannen te trekken voor het nieuwe jaar.
Wij gaan proeven naar verschillende drankjes en zelf meenemen om thuis te brouwen:
Ginger ale
Water kefir
Kombucha
(Neem gerust een glazen pot of twee mee, dan kan je een “moeder”-cultuur meenemen.)
En, uiteraard, de klassieke sauerkraut/zuurkool/kimchi gaan we maken en proeven.
Het was weer een zachte zaterdag middag met de workshop “Wintersnoei” bij Duurzaamheidscentrum Veenweide. Eerst theorie over verschillende snoeifilosofiën en tuinschaarsoorten, over steenvrucht en appels en peren.
We hebben de appels, een hazelaar en een vlier gevitaliserend gesnoeid en een lei-linde bijgewerkt in model. Er waren mooie voorbeelden van onderstam-opschot, kruisende takken en dood hout, wat we meteen konden verwijderen.
De leilindes gaven ieder een kruiwagen vol takken.
Een van de appelbomen (Rode van Boskoop) lijkt een beetje ziek, met beschadigingen in de bast.
Beschadiging in het bast – Rode van Boskoop (moeilijk te zien op de foto).
We hebben ook een boompaal verplaatst om de pruim meer ruimte te geven om rechtop te groeien – er zat een behoorlijke boog in…
Bedankt alle deelnemers van de 2015-reeks met EetbaarSoest-workshops. Volgend jaar gaan we door met de maandelijkse workshops in samenwerking met IVN Eemland werkgroep duurzaamheid.
Hier is een nieuw rapport uit Wageningen over notenteelt in Nederland.
[click op afbeelding voor de .pdf rapport]De rapport focust op hazelnoot en walnoot – andere noten (zoals kastanje, pecan, hickory, amandel) worden overgeslagen. Ik vond de interviews met actieve notentelers heel interessant, omdat zij veel delen over hun eigen ervaringen en ideeën.
De winter is een tijd voor bezinning en rust, en de meeste bomen gaan in een slaapstand.
Het is stil in de tuin.
Voor veel bomen is het ook een goede tijd om wat oude takken los te laten door wintersnoei, zodat ze met nog meer groeikracht terugkomen in de lente.
Appelboom eenvoudig snoeien (FruitABC van houtwal.be)
We gaan eerst de theorie en achtergrond van snoei bekijken: Waarom snoeien we eigenlijk? Wat doet het met de planten?
Daarna gaan we de tuin in om te oefenen op appelboom, linde en hazelaar.
Als je nooit een boom hebt gesnoeit, kan het een beetje eng voelen om een scherp tuinschaar in de schors te zetten. Daarom doen we het rustig aan en onder begeleiding om je zelfvertrouwen stukje bij beetje op te bouwen.
Op landgoed Oostwaard, in en bocht van de Vecht, gaan we de grootste voedselbos van Nederland aanplanten. Als je meer wil leren over voedselbossen, fruit- en notenbomen, of gewoon lekker wilt meewerken, kom mee.
We beginnen om 9:30, en gaan door tot 17 uur. Als je korter wilt komen is het ook goed. Het beste is om mee te doen in de ochtend met de introductie en uitleg.
Deze week kwam Mark Shepard naar Nederland om workshops te geven over herstellende landbouw (restoration agriculture). Hij heeft de laatste twintig jaar een methode ontwikkeld waar hij als boer voedsel produceert en tergelijk de grond verbetert. Goran had de kans om een paar dagen mee te doen en te leren van deze inspirerende leermeester.
Zijn boek “Restoration Agriculture” is net vertaald in het nederlands: zie link naar bol.com.
Wouter van Eck en Mark Shepard – allebei bomenboeren. Video te bekijken op www.akkernaarbos.nl
De workshop-reeks en conferentie met thema “Van akker naar bos” was georganiseerd door Louis Dolmans van Stichting Natuurakkers Doornik, samen met park Lingezegen. Tussen Arnhem en Nijmegen komt er een ecologisch park waar er volop mogelijkheden zijn om duurzame voedselproductie uit te werken.
Ik ben ervan overtuigd dat de Restoration Agriculture-methode een heel belangrijk onderdeel wordt van de toekomstige voedselvoorziening!
Ik hoop ook een keer naar Mark’s boerderij in Wisconsin (www.newforestfarm.net) te kunnen gaan om meer te zien hoe het in de praktijk werkt.
Workshop in Duurzaamheidscentrum de Veenweide – 7 november 14-16.
De bladeren vallen van de bomen en het is boom-herplant-tijd. Zodra de bomen in hun winterslaap gaan is het de beste tijd om bomen te verplaatsen. Ze hebben veel energie opgeslagen in de wortels en kunnen goed aansterken voor de vorst.
We gaan de hugelbed (zie vorige workshop) afmaken en een zestal Amerikaanse notenbomen planten.
Pecan, hickory en de hybride form hican – we kennen ze vooral van de Amerikaanse luxe-ijsjes van Ben&Jerry. Ze groeien inheems in Noord Amerika, pecan bijna tot de grens met Canada, en hickory vertoeft nog een stuk noordelijker. De natuurlijk voorkomende hybride hican (hickory-pecan) in het grensgebied.
De noten zijn in de Carya-familie: Carya illioniensis (pecan) en Carya ovata (hickory).
De notenbomen lijken goed te groeien ook in het nederlandse klimaat – er staan een aantal in Voedselbos Ketelbroek, net buiten Nijmegen.
Om een goede start te geven aan notenbomen wordt soms “hulpbomen” naast geplant, zie foto beneden. Het is moeilijk te zien, maar er staat een notenboom tussen twee elzen. Die geven stikstof aan de notenboom en geven bescherming de eerste 10-15 jaar, totdat de notenboom een stevige basis heeft gelegd.
Tamme kastanjes, gepoft in de oven, geeft een heerlijk herfstsfeer in huis! Gelukkig groeit er in Soest best wel veel tamme kastanjebomen (Castanea sativa) verspreid over ons dorp en de bossen omheen.
Kastanjebomen bij Chalonhof. Nu rijp!
Pluktips:
Pluk van de grond. De noten vallen naar beneden als ze eetrijp zijn.
De eerste week komen “lege” bolsters. Als de noten heel klein zijn – kom volgende week terug.
Handschoenen aan om de bolsters te plukken ende noten uit te pulken.
Harde wind in de nacht? – Loop langs in de ochtend!
Kooktips:
Insnijden in het bruine schil, 10-15 mm
Roosteren in de oven, 200 graden, 10 minuten ongeveer. Proef om te kijken of de smaak goed is, misschien moeten ze iets langer.
We hebben een aantal van de tamme kastanjebomen in Soest op de kaart gezet voor iedereen te plukken:
http://plukdestad.nl/kaart.html
Het was een zalige zaterdag in de Veenweide. Frisse ochtend en t-shirt-weer in de middag. We hebben de basis gelegd voor een notenboom-hugelbed:
De basis van de hugelbed is een hele hoop takken en boomstammen.Aan de zuid-west-kant hebben we een oesterzwam-stam ingegraven.De hele lengte van de hugelbed.
Volgende stap is om bij te vullen met nog eens twintig kruiwagens met kompost, na de eerst volgende regenbui. De kompost en aarde zakt lekker in met regen, en de bed begint samen te smelten.
Het wordt een vocht-vasthoudende plek waar de notenbomen goed in kunnen wortelen. Hugelbedden worden niet bacterie maar myceliumgedomineerd, wat zeer gunstig is voor sommige meerjarige groenten (b.v. asperge) en struiken/bomen.
Zodra de bomen hun bladeren verliezen is het een goed ogenblik om notenbomen te planten – dan gaan we langs De Smallekamp om de gereserveerde Amerikaanse notenbomen op te halen (hickory/pecan).
Het was een mooie, zonnige middag in het park. We hebben drie doornloze bramen (‘Thornfree’ en ‘Chester Thornless’) en een gele framboos geplant tussen de wilde bramen. Een struik weggehaald en op die plek een plukplek voor de buurt. Volgend jaar kunnen we oogsten…
Eerst een goede plek gezocht, voor huis #95.
Henk plaatst een ‘Chester Thornfree’ braam in het midden.
We hebben vandaag de workshop gegeven over notenbomen – een zeer belangrijke component in je eetbare tuin. We hebben gekeken naar geënte walnoot en kastanjebomen van kweker “De Smallekamp” in Nunspeet.
We hebben ook gekeken naar het verschil tussen wilde hazelnoten en geselecteerde productierassen.
Wilde hazelnoot (links) en selectie cultivar “Webb’s Prize Cob” (rechts).
Als afronding hebben we een hazelstruik van de productieras “Cosford” in het sprookjesbos van de Veenweide geplant. Er staan veel wilde hazelaars omheen, wat goed is voor de bestuiving.
Hazelaar geplant – lekkere hazelnoten vanaf najaar 2016.
We hebben een theetuin ingericht bij de Duurzaamheidscentrum Veenweide. Volgende keer als je langskomt, neem gerust een handvol blaadjes en componeer je eigen kruidenthee.
Er staat nu pepermunt (Mentha x piperita), gouden oregano (Origanum vulgare ‘Aurea’), marokkaanse munt (Mentha spiccata), citroenmelisse (Melissa officinalis) en bosaardbeitjes (Fragaria vesca). Allemaal meerjarige planten die zich snel vermeerderen in de rijke compost die we hier maken. (Helaas mogen we de beschikbare paardenmest niet mengen in de compost vanwege regelgeving, maar misschien is er een weg – als je tips hebt, laat graag weten!)
Sebastiaan bouwt de border.Theetuinplantjes – geniet ervan!
Noten zijn lekker en gezond. Biologisch geteelde noten uit eigen bodem is het lekkerste wat er is. Noten zijn ook een goed alternatief voor vlees in veel gerechten en vele malen duurzamer.
Notenbomen zijn er in alle soorten en maten, van de kleine hazelaar struiken tot de magnifieke tamme kastanjebomen die hoog uitsteken boven larix en berk.
De meest veredelde noot is de walnoot, waarvan er rassen zijn die klein zijn als een patioboom, andere worden meer dan dertig meter hoog, en net zo breed. (Wist u dat de hoogste walnootboom ter wereld in Nederland staat – in Geldermalsen, 35m hoog.)
We gaan kijken naar het verschil tussen “zaailingen” en “geselecteerde rassen” – wat betreft productievolume en smaak en vorm van de noot. We kijken naar de verschillende vermeerderingsmethode’s.
Er zijn ook amerikaanse notensoorten die het goed doet hier – hickory, noordelijke pecan-rassen en hybrides (“hican”). Net zo ingeburgerd als de oorspronkelijk amerikaanse tomaat is kan de hickory ook een keer worden!
Geselecteerde walnotenras, geënt op een onderstam.
Daarna trekken we de handschoenen aan en we gaan een paar notenstruiken planten in de sprookjestuin van de Veenweide. We zien welk plek de beste is voor een goede notenoogst vanaf volgend najaar.
Na afloop ben je goed uitgerust om een productieve notenboom te kiezen voor je eigen tuin! November is de beste tijd om een notenboom te planten, dus je hebt even tijd om de juiste plek uit te zoeken.
In augustus en september staat de moestuin vol van lekkernijen. Een overvloed van groenten, veel meer dat we nu kunnen eten. In vroegere jaren was dit de tijd van wekken, jam en confiture maken en drogen – alles om de oogst te bewaren tot in het vroege voorjaar. Als je een volle voorraadkast had als de winter aankwam waren de kansen groot dat je hele gezin de volgende zomer zou kunnen bereiken. Nu is het geen kwestie van leven en dood, meer een mogelijkheid om meer te genieten van het leven.
Een sneetje versgebakken brood med zelfgemaakte jam neemt zomersmaken en geuren mee om een grijs winterdag op te fleuren. Het is een uurtje kokkerellen en ziet er zeer ambachtelijk uit!
Wat heb je nodig:
1 courgette (ca 1 kg)
1 kg geleisuiker (of 1 kg suiker en 1 eetlepel pectine) – (qua gewicht even veel als je courgette)
optioneel: voor extra volle smaak: 1 citroen en 1 gemberwortel
5 schone glazen potjes met goed sluitende deksels, bij voorbeeld jam of haring potjes.
Stappenplan in plaatjes:
1. Courgette schillen
2. Courgette raspen3. De helft van het suiker toevoegen, een paar minuten laten koken. (nb. geen water toevoegen!)4. Rest van het suiker toevoegen, samen met eventueel citroensap en kleine stukjes gember.5. Laten koken 5-10 minuten en dan in potjes overlepelen.6. Schone potjes – het liefst direct uit de vaatwasser van een heet programma. Ze moeten lekker warm zijn zodat de schimmels wenig kans hebben.7. Potjes op z’n kop zetten – zo dat geen lucht naar binnen komt. Let op – het is heet!
Gelei en jam is goed houdbaar tot een jaar als je zorgvuldig ben met schone potjes. Het liefst in een aardekelder of oude voorraadkast bewaren – koel en droog en donker.
Laat graag weten of je een keer mee wil doen met jam koken – of als je een nog betere receptuur hebt!
Augustus is een heerlijke oogstmaand. Bonen, courgetten en komkommers zijn nog knapperig en fris, en de bramen hangen in de zon te rijpen.
Voor de duurzaamheid van het bodemleven is het blangrijk om zo wenig mogelijk te spitten. Een manier om dat te bereiken is om meerjarige planten te gebruiken. De meeste groenten en granen die we nu eten zijn helaas eenjarig, maar er is een groiende groep kwekers die meerjarige groenten ontwikkelen!
Asperge, artichoke, munt en rabarber zijn allemaal klassieke meerjarigen, en we kunnen meer genieten van ongebruikelijke groenten zoals zeekool, lindeblad en look-zonder-look.
We gaan kijken naar de groei en de oogst van alle lekkere zomergroenten, en hoe we het goed kunnen inplannen en voorbereiden voor volgende zomer. In ieder tuin en op elk balkon is het mogelijk om een beetje zomerlekkers te laten groeien.
Nieuwe locatie – Duurzaamheidscentrum Veenweide in Overhees (achter bibliotheek Idea). 15 augustus, 14:00 -> 15:30
Deze sterke plant is een van de beste eetbare sierbloemen. Het is een meerjarige (perenne) plant die langzaam aangroeit en altijd terugkomt, jaar na jaar. Je hoeft dus niet zo veel te doen om lekker te kunnen eten. Wat een verschil met een omgespitte moestuin!
Roze hemelsleutel (Sedum Spectabile) is een sedumplant, in de vetbladenfamilie, die oorspronkelijk uit het noordoosten van China komt. Zij is hiernatoegebracht voor de sierlijke bloemen, maar had ook geteeld kunnen worden voor de knapperige blaadjes. Ik vind vooral de jonge blaadjes (tot de grootte van een twee-euro-munt) het aller lekkerst. De eerste scheuten hebben een sappige crunch!
Roze hemelsleutel [http://commons.wikimedia.org/wiki/User:Henrysalome]Als je een roze hemelsleutel hebt staan, kan je makkelijk vermeerderen door een deel van de plant af te breken en op een andere plek neer te zetten. Zo kan je in een paar jaar tijd een hele border vullen met deze lekkernijen. (De plant is waarschijnlijk een heleboel losse bovengrondsplantjes die heel dicht op elkaar staan.)
Zo kunnen we onze borders vullen met mooie en lekkere planten!
Een pionier op dit vlak is Stephen Barstow, die een hele tuin heeft gevuld met honderden mooie eetbare planten. Hij beschrijft het op zijn website edimentals.com (Edible Ornamentals = Edimentals). Wat bij hem lukt (in Noorwegen) zou goed moeten lukken hier in Soest.
We beginnen om 14 uur op 30 mei met de eerste workshop in EetbaarSoest, bij Marijke en Goran op Gerrit van der Veenstraat 67. We zijn om een uur of 16 klaar. Aanmelden: info at eetbaarSoest.nl.
We beginnen met een basis cursus natuurlijk fermenteren. We gaan ginger ale maken, zelfgemakte zuurkool proeven en kombucha drinken. Misschien ook een sneetje zuurdesembrood.
Fermentatie is een verzamelnaam van veel biologische processen die voedsel veranderd. Microorganismen die ons helpen om meer waardevolle stoffen uit ons eten te halen, en om het langer te kunnen bewaren. Fermentatie maakt ook nog het eten lekkerder. Veel traditioneel voedsel krijgt zijn bijzondere smaak dankzij fermentatie – denk aan salami, yoghurt, wijn, bier, brood, kaas, koffie en thee.
Er zijn veel eetbare bloemen. In het voorjaar komen de zalig geurende magnoliabomen vroeg in de bloei. Deze witte bloemen fleuren de straat op in een paar korte weken voordat ze langs de weg woelen in bruine slierten. Een veel beter einde kunnen deze bloemen hebben in de salade. De witte bloemblaadjes zijn eetbaar en ook nog lekker. Wij mengen graag een paar handen vol witte blaadjes samen met de sla. Ze geven de salade een friszure smaak en breken het groene af met hun wit-roze kleur.
Een magnoliaboompje draagt tientallen bloemen, genoeg om ook van te eten.
Je kunt ook magnolialimonade maken door de blaadjes in water te weken, net als wanneer je vlierbloesemsap trekt.
Andere lekkere bloemen die je makkelijk in je tuin kan kweken zijn viool en oost-indisch kers.
Viool is heel zacht, oost-indisch kers scherp en pittig. Kies de juiste voor het juiste moment.
Viooltjes in de achtertuin – lekker kleuraccent in de salade
Geniet van de geuren en van de kleuren!
Oostindische Kers (trapoleum majus) is helemaal eetbaar – blad, bloem, zaad. Lekker vris en pittig! [Foto: wikipedia]
Op een mooie, zonnige zaterdag middag hebben we met z’n twintigen buren een fruitplek gemaakt in ons park. WijkBewonersTeam Klaarwater heeft twee fruitbomen gedoneerd – een appel en een pruim. Hartstikke bedankt! Andere buren hebben bijgedragen met frambozen, kruisbessen, olijfwilg en een dertigtal aardbeienplanten.
We gaan het samen onderhouden en van de vruchten genieten in de buurt. We willen graag dat de stoere tieners die in de park rondhangen ook lekker kunnen genieten van een sappige pruim en meer betrokkenheid kunnen voelen.
Nu even geduld tot dat de eerste aardbeien komen. Misschien in mei al…
Hans en Martin en Erik hebben de bak schoongemaakt en alle klimop naar de Schans gebracht.Gemeente Soest heeft bijgedragen met een kuub compost. Jonathan en Julia scheppen lekker mee.Toen alles in de grond zat – veel water geven de eerste week. Lydia sproeit zorgvuldig!PlantschemaGeplant!
We gaan een fruitbak maken in Park Honsbergen op zaterdag 18 april. We zijn bezig in de middag – kom graag langs om 14 uur om andere fruitliefhebbers te ontmoeten en voor een gezellig kopje koffie en een beetje scheppen.
We gaan een onkruidbak omtoveren in een buurt-fruit-plek met twee dwergboompjes en bessenstruiken en aardbeien. Lekker voor groot en klein.
Fruitbak layout
Kom naar de parkeerplek achter Gerrit van der Veenstraat 55:
Onkruidbak -> Fruitbak
Het is een eerste stap om samen met gemeente Soest te kijken naar hoe we meer openbaar eetbaar groen kunnen realiseren!
Wil je meedoen – kom langs, of stuur een mail naar:
April is de perfecte maand om brandnetelsoep te maken.
Brandnetels komen vroeg op, veel eerder dan de geteelde eenjarige bladgroenten zoals spinazie. Deze meerjarige plant heeft al een energievoorraad in zijn wortels en kan vroeg omhoogschieten met tientallen stammen.
Brandnetels groeien bijna overal, vooral in de halfschaduw. Je vindt de netels nooit midden in een bos of op een weiland, maar eerder langs een bosrand of in de berm langs een fietspad.
Plukplek achter de basisschool “De Achtbaan”. In Soest groeit brandnetel bijna overal…
Handschoenen aan en de topjes plukken van de jonge planten. Binnen vijf minuten heb je 200-300g, wat genoeg is voor een grote pan met lentesoep.
Recept – Lentesoep voor 6 personen
1 ui (gesneden)
1 pastinaak en/of wortel
1 aardappel (om de soep iets in te dikken)
250g brandnetels (toppen/blaadjes afgespoeld in koud water)
1 liter water
1 bouillon-blokje
Zout en peper
Ui fruiten in een pan met olie, pastinaak/wortel en aardappel gesneden toevoegen en samen een paar minuten braden. Netels, water en bouillon toevoegen en tien minuten op zacht vuur laten pruttelen. In de blender tien seconden, zout en peper naar smaak, en dan op tafel.
Om iets chiquer te maken – decoreer met een eetbare bloem, zoals viool (zie beneden), oostindisch kers of magnoliabladeren.
Lentesoep met viooltjes
Mijn moeder deelde altijd hard gekookte eieren in partjes om in de soepkommen te serveren – het is immers paasseizoen en eitjestijd.
Brandnetels werden vroeger vaak geneeskundig gebruikt, vooral als thee. Je kunt hele stengels plukken en ophangen om te drogen – ze blijven mooi groen de hele winter door.
![[click op afbeelding voor de .pdf rapport]](https://christiansson.nl/eetbaar/wp-content/uploads/2015/12/2015-12-04-11_04_16-2015_Nut_Cultivation_in_Netherlands_PPO_Wageningen_REPORT-PDF-XChange-Editor.png)
